Dozór elektroniczny – montaż, zasięg, uzasadnienie wniosku, zmiana godzin i adresu

System dozoru elektronicznego tzw. „bransoleta” to rozwiązanie, które pozwala na odbywanie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym. Kto może wnioskować o SDE, jak napisać wniosek i jego uzasadnienie oraz jak w praktyce wygląda taki system?

Czym jest dozór elektroniczny?

Dozór elektroniczny (odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego) to taka forma odbywania kary pozbawienia wolności, która pozwala skazanemu przebywać w swoim miejscu zamieszkania pod warunkiem stosowania systemów elektronicznych, które ograniczają swobodę poruszania się.

W praktyce, skazany, który odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego musi nosić na ręce lub na nodze nadajnik radiowy, który jest połączony z urządzeniem monitorującym – znajdującym się w miejscu jego zamieszkania.

Co więcej, skazany musi przebywać w miejscu zamieszkania w ustalonych przez sąd godzinach, ale może opuszczać dom między innymi po to, aby pójść do pracy. Jeśli jednak naruszy ustalone zasady, jego kurator i sąd natychmiast zostaną o tym poinformowani.

Kto może skorzystać z dozoru elektronicznego?

Zastosowanie dozoru elektronicznego pozwala skazanemu na prowadzenie względnie normalnego życia. Nie każdy może jednak skorzystać z takiej możliwości. Podstawowym warunkiem odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego jest posiadanie wyroku obejmującego karę nie większą niż jeden rok pozbawienia wolności.

Jeśli kar jest więcej, ich łączna suma nie może przekraczać jednego roku. Co ważne, pod uwagę bierze się wymiar kary, a nie pozostałą do odbycia część wyroku, zatem osoba, która chciałaby pozostałą część kary zamienić na system dozoru elektronicznego, nie ma takiej możliwości.

Kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie mogą odbywać osoby skazane w warunkach tzw. recydywy wielokrotnej, a także osoby skazane w warunkach recydywy z art. 64 kodeksu karnego i osoby odbywające karę aresztu orzeczoną za popełnienie wykroczenia.

Zezwolenie sądu na odbycie kary pozbawienia wolności w s.d.e. może zostać udzielone także skazanemu, któremu orzeczono zastępczą karę pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Dozór elektroniczny – zasięg

Wielu skazanych zastanawia się, jak w praktyce wygląda odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego i jaki jest zasięg dozoru elektronicznego. Warto wiedzieć zatem, że w ramach SDE wykorzystywane są specjalne nadajniki w formie tak zwanej bransolety zakładanej na nogę lub rękę.

Sygnał z tych urządzeń odbiera i analizują rejestratory i centrala umieszczona w stałym miejscu pobytu skazanego. Rejestratory tego typu wychwytują dane dotyczące lokalizacji osoby odbywającej karę, ale to nie wszystko. Są one również w stanie przechwycić sygnał z próby zdjęcia nadajnika.

Standardowo, nowoczesne rejestratory mogą pochwalić się zasięgiem około 200 metrów. Wiele zależy jednak od charakteru obiektu, w którym są one zamontowane.

Warto wspomnieć przy tym, że istnieje kilka rodzajów dozoru elektronicznego:

• dozór stacjonarny – w ramach takiego dozoru skazany musi przebywać o ustalonej godzinie we wskazanym miejscu,
• dozór mobilny – w tym przypadku skazany jest śledzony przez cały czas i namierzany niezależnie od swojego miejsca pobytu,
• dozór zbliżeniowy – w ramach takiego dozoru skazany nie może zbliżać się do konkretnej osoby na określoną odległość.

Dozór elektroniczny ile godzin poza domem?

Harmonogram przebywania poza domem – w ramach odbywania kary w systemie SDE – ustalany jest indywidualnie i musi on być maksymalnie precyzyjny. Zasadniczo, skazany nie może przebywać poza miejscem odbywania kary więcej niż 12 godzin dziennie.

W ramach swojego planu dnia ma prawo uwzględnić:

• godziny pracy,
• zakupy,
• wyjście do kościoła,
• zajęcia dodatkowe, itp.

W uzasadnionych przypadkach, skazany może wnioskowac o zmianę godzin dozoru elektronicznego (zmiana harmonogramu dozoru elektronicznego), wzór wniosku pobierzesz poniżej:

Montaż dozoru elektronicznego

Po uzyskaniu zgody na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, w miejscu zamieszkania skazanego montowany jest sprzęt elektroniczny odpowiedzialny za monitorowanie takiej osoby. Urządzenia instaluje służba więzienna.

Należy wiedzieć, że możliwość odbywania kary w SDE uzależniona jest od stwierdzenia, że we wskazanym mieszkaniu istnieją odpowiednie warunki techniczne do montażu takich urządzeń, a tym samym do wykonywania kary w takim systemie.

Warunki te dotyczą przede wszystkim dostępu do energii elektrycznej oraz odpowiedniego poziomu sygnału telefonii komórkowej – bez tych dwóch warunków niemożliwe jest prawidłowe działanie urządzeń monitorujących.

Warto wspomnieć również o innym warunku montażu tych systemów, mianowicie to uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich osób pełnoletnich zamieszkujących ze skazanym w miejscu odbywania kary w SDE.

Zgoda ta musi obejmować nie tylko odbywanie kary przez skazanego, ale również przeprowadzanie przez podmiot dozorujący czynności kontrolnych w mieszkaniu (polegających na sprawdzeniu prawidłowości funkcjonowania urządzenia rejestrującego oraz nadajnika).

Jak napisać wniosek o dozór elektroniczny?

Wniosek o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego może złożyć:

• sam skazany,
• obrońca skazanego,
• prokurator,
• kurator sądowy,
• dyrektor zakładu karnego, w którym skazany odbywa karę pozbawienia wolności.

W praktyce, trzy ostatnie podmioty uprawnione do złożenia takiego wniosku bardzo rzadko występują z tego typu pismem do sądu. Najczęściej robi to obrońca skazanego, niekiedy sam skazany.

Wniosek o system dozoru elektronicznego należy kierować do wydziału penitencjarnego sądu okręgowego, w którego okręgu skazany przebywa. Pismo powinno zawierać dane skazanego, w tym:

• imię, nazwisko,
• imię ojca, imię matki,
• numer PESEL,
• datę i miejsce urodzenia.

Dokument musi uwzględniać także dane kontaktowe osób, z którymi mieszka skazany, w tym ich numery kontaktowe. Niezbędne jest również oznaczenie sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji, wraz z sygnaturą akt.

Do wniosku dołącza się też pisemną zgodę osób pełnoletnich zamieszkujących z wnioskodawcą na wykonywanie przez skazanego kary oraz na przeprowadzanie czynności kontrolnych w miejscu pobytu skazanego.

Przykładowe uzasadnienie wniosku o dozór elektroniczny

Wniosek o odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego wymaga uzasadnienia. Jakie argumenty do dozoru elektronicznego będą zasadne? Uzasadnienie powinno przede wszystkim wskazywać na fakt, że wykonywanie przez skazanego kary w systemie dozoru elektronicznego będzie wystarczające dla osiągnięcia celów odbywania kary pozbawienia wolności. Poniżej pobierzesz:

Istotne jest również wykazanie, że względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji skazanego nie przemawiają za tym, aby został on osadzony w zakładzie karnym.

Przed przygotowaniem takiego uzasadnienia warto więc uświadomić sobie, jakie warunki musi spełniać skazany, aby sąd penitencjarny mógł udzielić mu zezwolenia na odbycie kary w SDE, a są to:

• odbywanie kary pozbawienia wolności o długości nieprzekraczającej jednego roku,
• posiadanie określonego, stałego miejsca pobytu,
• posiadanie zgody osób pełnoletnich wspólnie zamieszkujących,
• przeświadczenie, iż odbywanie przez skazanego kary w SDE jest wystarczające do osiągnięcia celów kary,
• przeświadczenie, że względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji lub inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym,
• spełnianie warunków mieszkaniowych umożliwiających funkcjonowanie systemu dozoru elektronicznego.

Ile trwa decyzja o dozór elektroniczny?

Należy wiedzieć, że po złożeniu wniosku o SDE, komisja penitencjarna wydaje decyzję o udzieleniu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w tym systemie w terminie 14 dni od dnia wpływu dokumentów do sądu.

Z reguły, wokanda o dozór elektroniczny ma więc miejsce w terminie 2 tygodni od dnia wpływu wniosku, po uzyskaniu informacji od podmiotu dozorującego o tym, że w ustalonym miejscu odbywania kary przez skazanego istnieją warunki do zamontowania urządzeń monitorujących – wtedy sąd wyznacza posiedzenie.

Jeżeli takich warunków nie będzie, wniosek pozostanie bez rozpoznania.

Posiedzenie o dozór elektroniczny wiąże się z wysłuchaniem skazanego. Sąd może wezwać na takie posiedzenie obrońcę, kuratora sądowego i przedstawiciela skazanego. W trakcie wysłuchania zadaje pytania dotyczące okoliczności przedstawionych we wniosku oraz ustala ze skazanym harmonogram dozoru elektornicznego.

Jeśli wniosek o SDE został złożony w trakcie odbywania kary lub przez dyrektora zakładu karnego, to takie posiedzenie odbędzie się w danym zakładzie karnym, a sąd wysłucha także przedstawiciela administracji ZK.

W posiedzeniu obowiązkowo bierze udział także prokurator, bez względu na to, gdzie odbywa się wysłuchanie. Po zakończeniu posiedzenia sąd powinien wydać postanowienie.

Odrzucony wniosek o dozór elektroniczny

Wniosek o dozór elektroniczny nie zawsze zostaje rozpatrzony pozytywnie. Jeśli postanowienie sądu nie zadowala skazanego, ma on prawo złożyć zażalenie na odmowę dozoru elektronicznego, o czym informuje go treść samego postanowienia sądowego.

Na złożenie zażalenia skazany ma 7 dni. Pismo należy wnieść do właściwego ze względu na miejsce pobytu Sądu Apelacyjnego, jednak za pośrednictwem sądu penitencjarnego (czyli sądu okręgowego), który wydał postanowienie.

Jak wygląda rozpatrywanie odwołania? Sąd pierwszej instancji przekazuje zażalenie wraz z aktami spawy do sądu odwoławczego. Sąd ten ma 7 dni na rozpatrzenie zażalenia. Jeśli nie zmieni postanowienia, skazany może ponownie wystąpić z wnioskiem o SDE dopiero po 3 miesiącach od wydania postanowienia o odmowie.

O czym napisać w odwołaniu? Zażalenie powinno odnosić się do treści postanowienia sądowego, w którym skazanemu odmówiono odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego. Sąd przy podejmowaniu decyzji bierze natomiast pod uwagę między innymi:

• dotychczasowe postępowanie, sposób życia skazanego,
• zachowanie skazanego po wydaniu wyroku skazującego,
• sytuację rodzinną skazanego,
• sytuację zawodową skazanego.

Oznacza to, że w zażaleniu skazany może powołać się między innymi na:

• fakt podjęcia terapii, np. terapii alkoholowej,
• fakt podjęcia nauki,
• fakt wykonywania pracy,
• konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem,
• konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny,
• fakt prowadzenia działalności gospodarczej, itp.

Wniosek o zmianę adresu dozoru elektronicznego

Znając odpowiedź na pytanie “dozór elektroniczny ile metrów”, warto zastanowić się również jak zmienić adres dozoru elektronicznego w przypadku, kiedy zajdzie taka konieczność. Możliwość wprowadzenia zmiany w adresie odbywania kary w ramach SDE przewidują przepisy Kodeksu karnego wykonawczego, a dokładniej 43o. tego aktu prawnego, w brzmieniu:

W wyjątkowym przypadku, uzasadnionym szczególnymi okolicznościami, sąd penitencjarny może zmienić miejsce wykonywania dozoru stacjonarnego.

Z artykułu tego wynika, że zmiana adresu dozoru elektronicznego możliwa jest w przypadku, kiedy zachodzą szczególne okoliczności. Takimi okolicznościami są zaś sytuacje nietypowe i nadzwyczajne, każdorazowo oceniane w sposób indywidualny i badane pod kątem prawdziwości.

Sytuacje te mogą dotyczyć zarówno oskarżonego, jak i jego osób bliskich czy podmiotu sprawującego nadzór nad wykonywaniem kary.

Najczęściej, uzasadnieniem wniosku o zmianę miejsca odbywania kary jest wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy najmu mieszkania, czy nawet nakaz eksmisji, opuszczenia lokalu zamieszkiwanego przez skazanego.

Co istotne, sąd nie ma obowiązku zaakceptowania wniosku o zmianę adresu dozoru elektronicznego. Przy rozpatrywaniu takiego pisma będzie badał, czy powody wskazane we wniosku są prawdziwe.

Ponownie sprawdzi także, czy w nowej wskazanej przez skazanego lokalizacji można zainstalować niezbędne urządzenia monitorujące. Po raz kolejny wymagane będzie również uzyskanie zgody na SDE od osób pełnoletnich zamieszkujących ze skazanym pod nowym adresem.

Jeśli sąd zgodzi się na zmianę adresu dozoru elektronicznego wyda odpowiednie postanowienie, w którym określi:

• nowy adres odbywania kary,
• rodzaj środków technicznych, które mają zostać zainstalowane pod nowym adresem,
• termin i sposób zgłoszenia gotowości do zainstalowania wskazanych środków technicznych.

Skazany musi pamiętać, że to jego obowiązkiem jest zgłoszenie gotowości do instalacji środków technicznych w wyznaczonym terminie – niedopełnienie tego obowiązku skutkuje cofnięciem zgody na SDE.

Dozór elektroniczny opinie skazanych

Dozór elektroniczny to dla skazanych bardzo korzystne rozwiązanie, umożliwiające prowadzenie niemal normalnego życia – chodzenie do pracy, wychodzenie na zakupy, do kościoła czy na dodatkowe zajęcia.

Nic więc dziwnego, że o taką formę odbywania kary pragnie ubiegać się każdy skazany, który ma taką możliwość, szczególnie, że przeszukując internet i forma internetowe, opinie skazanych na temat SDE są bardzo przychylne.

Podsumowanie

Jeśli skazany nie chce odbywać kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym, może wnioskować o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Aby uzyskać zgodę w odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego należy złożyć stosowny wniosek w tej sprawie i należycie go uzasadnić.

Sąd penitencjarny – udzielając zezwolenia na odbywanie przez skazanego kary pozbawienia wolności określi dokładne ramy czasowe w ciągu doby oraz konkretne dni tygodnia, w których skazany będzie mógł oddalić się z miejsca stałego pobytu na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie.

Podsumowując: możliwości odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego to dla skazanego świetne rozwiązanie, niestety nie każdemu skazanem dane będzie odbywać karę w ten sosób ze względu na dokonany rodzaj przestępstwa.