Czy stażysta może zrezygnować z zatrudnienia po stażu?

Zatrudnienie po stażu z Urzędu Pracy nie zawsze jest obowiązkowe zarówno dla pracodawcy, jak i dla stażysty. Jeśli jednak umowa stażowa zobowiązuje strony do zawarcia umowy o pracę, stażysta może zrezygnować z podjętej już pracy odpowiednio na podstawie przepisów kodeksu pracy lub na podstawie przepisów kodeksu cywilnego – zależnie od tego, czy zawarł z pracodawcą umowę o pracę, czy umowę cywilnoprawną.

Czy pracodawca musi zatrudnić stażystę po odbyciu stażu?

Wielu pracodawców zastanawia się, czy po stażu trzeba zatrudnić pracownika albo jak obejść obowiązek zatrudnienia po stażu. Warto wiedzieć zatem, że w przepisach nie funkcjonuje obowiązek zatrudnienia po stażu, a to oznacza, że pracodawca nie ma obowiązku zatrudnienia stażysty w swojej firmie po wygaśnięciu umowy stażowej. Dotyczy to również umowy stażowej, w której pośredniczy urząd pracy.

Szczegółowe warunki dotyczące zatrudnienia po stażu mogą pojawić się jednak w zapisach konkretnej umowy stażowej. Jeśli więc dana umowa przewiduje obowiązek zatrudnienia stażysty po zakończeniu stażu, to zobowiązanie to działa w obydwie strony – pracodawca musi zatrudnić stażystę, a stażysta nie może odmówić zatrudnienia po stażu.

Umowa stażowa może przewidywać obowiązek zatrudnienia stażysty po zakończeniu stażu, kiedy urząd pracy wprowadził dodatkowe oceny punktowe podczas rozpatrywania wniosków o organizację stażu. W takim przypadku pracodawca często może liczyć na dodatkowe punkty, jeśli zadeklaruje chęć przyjęcia do pracy osoby bezrobotnej po zakończeniu stażu.

Obowiązek zatrudnienia stażysty pojawia się także przy realizacji bonu stażowego lub bonu zatrudnieniowego. W przypadku bonu stażowego pracodawca przyjmuje osobę bezrobotną na 6-miesięczny staż, a następnie musi zatrudnić ją na okres kolejnych 6 miesięcy. W przypadku bonu zatrudnieniowego pracodawca musi zatrudnić stażystę na okres 18 miesięcy.

Odmowa zatrudnienia po stażu bez ważnego powodu będzie skutkowała wieloma nieprzyjemnymi dla osoby zarejestrowanej jako bezrobotna konsekwencjami. Wśród nich można wyliczyć przede wszystkim utratę statusu osoby bezrobotnej, a tym samym także zasiłku dla bezrobotnych.

Odmowa przyjęcia pomocy ze strony Powiatowego Urzędu Pracy grozi utratą statusu bezrobotnego na okres:

• 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,
• 180 dni w przypadku drugiej odmowy,
• 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy.

Rezygnujący z podpisania umowy stażysta nie jest jednak obciążony obowiązkiem zwrotu kosztów wypłaconego mu stypendium stażowego.

Konsekwencji rezygnacji z podjęcia pracy po stażu da się jednak uniknąć. Jak obejść obowiązek zatrudnienia po stażu, aby nie narazić się na utratę statusu bezrobotnego?

Kiedy rezygnacja z zatrudnienia po stażu jest dopuszczalna?

Rezygnacja z zatrudnienia po stażu nie będzie skutkować negatywnymi konsekwencjami, jeśli nastąpi z ważnych powodów lub gdy spełnione zostaną założenia programu stażowego. Założeniem – celem – programu stażowego jest natomiast aktywizacja zawodowa bezrobotnego. Co to oznacza?

Jeśli stażysta po zakończeniu stażu znajdzie pracę lub założy własną działalność gospodarczą, to jest w stanie udowodnić, że cel programu stażowego został osiągnięty, zatem może on bez żadnych konsekwencji zrezygnować z zatrudnienia po stażu.

Inne uzasadnione przyczyny rezygnacji z zawarcia umowy po stażu to:

• hospitalizacja,
• ciężka choroba,
• zdarzenie losowe, na przykład wypadek,
• zły stan zdrowia umożliwiający wykonywanie pracy na danym stanowisku,
• sprawowanie opieki nad dzieckiem – w przypadku matki w okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego lub w przypadku ojca w obliczu śmierci matki dziecka, porzucenia dziecka przez matkę czy też rezygnacji przez matkę z prawa do korzystania z zasiłku macierzyńskiego.

W takich okolicznościach stażysta może złożyć oświadczenie o rezygnacji z pracy po stażu, w którym wyjaśni dokładnie przyczyny podjętej decyzji i przedstawi dowody na poparcie swoich argumentów. Taka forma rezygnacji nie powinna skutkować odebraniem mu statusu osoby bezrobotnej.

Rezygnacja z pracy po stażu

Warto rozróżnić zapytanie o rezygnację z podjęcia pracy po stażu od zapytania o rezygnację z pracy już podjętej po stażu. Kiedy umowa stażowa – przewidująca konieczność zatrudnienia stażysty – wygasa, strony podpisują nową umowę, stanowiącą podstawę nawiązania stosunku pracy.

Może to być umowa o pracę lub umowa zlecenia, rzadziej umowa o dzieło. W takiej sytuacji stażysta staje się pracownikiem, a strony obowiązują już odpowiednio postanowienia kodeksu pracy lub kodeksu cywilnego.

Zatem czy stażysta może zrezygnować z zatrudnienia po stażu? Zgodnie z przepisami kodeksu pracy i kodeksu cywilnego, stażysta zatrudniony u danego pracodawcy po odbyciu stażu może rozwiązać łączącą go z nim umowę za porozumieniem oraz za wypowiedzeniem – z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub w trybie natychmiastowym.

Rozwiązanie umowy za porozumieniem wymaga złożenia zgodnych oświadczeń woli. Takie rozwiązanie umowy pozwala zakończyć współpracę w dowolnym terminie. Wypowiedzenie umowy w zwykłym trybie wymaga natomiast zachowania okresu wypowiedzenia, zależnego od długości stażu pracy. W trybie natychmiastowym można wypowiedzieć umowę jedynie z ważnych powodów.

Jak wypowiedzieć umowę o pracę po stażu?

Wypowiedzenie umowy zawartej z pracodawcą po odbyciu stażu musi odbywać się na piśmie. Wypowiedzenie umowy jest jednostronnym oświadczeniem woli, zatem nie wymaga akceptacji drugiego podmiotu. W treści wypowiedzenia zatrudniony stażysta powinien ująć:

• datę i miejsce sporządzenia oświadczenia,
• dane pracownika,
• dane pracodawcy,
• oznaczenie zawartej umowy,
• oświadczenie o wypowiedzeniu umowy,
• uzasadnienie wypowiedzenia umowy, jeśli następuje ono bez zachowania okresu wypowiedzenia,
• podpis.

Dokument należy dostarczyć pracodawcy tak, aby ten mógł się z nim zapoznać – osobiście lub listownie, za potwierdzeniem odbioru. Od daty dostarczenia dokumentu liczony jest upływ okresu wypowiedzenia, który wynosi:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Zsumowanie informacji

Czym jest staż z urzędu pracy? jest to nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych na danym stanowisku lub w danym zawodzie bez formalizowania stosunku pracy pracodawca <-> pracownik (czyli bez umowy o pracę).

Pracodawcy we wniosku o zorganizowanie stażu z urzędu pracy często decydują się na oświadczenie, że po odbyciu stażu przez stażystę, zatrudnią go (aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych). Co więcej, obowiązek zatrudnienia występuje w przypadku realizacji bonu stażowego lub bonu stażowego przez pracodawcę.

Jednak podpisanie umowy z urzędem pracy nie oznacza, że pracodawca zobowiązał się do zatrudnienia bezrobotnego stażysty po zakończeniu stażu bez względu na wszystko. Jeśli z jakichś przyczyn pracownik-stażysta nie spełnia wymagań pracodawcy, który jest organizatorem stażu – nie musi zatrudniać go.

Często też zdarza się, że to sam stażysta nie chce kontynuować zatrudnienia po stażu np. z powodu podjęcia zatrudnienia w innej firmie, wyjazdu za granicę itd.

Podstawa prawna: przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 149)