Aneksy do umów o pracę – 6 wzorów

Jak napisać aneks do umowy o pracę? Zgodnie z obowiązującymi przepisami kodeksu pracy “Zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej”. W celu wprowadzenia zmian w warunkach umowy o pracę strony powinny zawrzeć aneks, czyli zgodne oświadczenie woli. Jakie warunki umowy o pracę można zmienić za pomocą aneksu? Jak powinien wyglądać aneks do umowy?

Dla ułatwienia Ci sporządzenia potrzebnego aneksu – przygotowaliśmy kilka przykładowych wzorów, które pobierzesz w dalszej części artykułu!

Co to jest aneks do umowy?

Aneks do umowy o pracę to porozumienie zmieniające, czyli zgodne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy, za pomocą którego strony umowy mogą wprowadzić zmiany do obowiązującego kontraktu. Zasadniczo, aneksowanie zwane też zamiennie porozumieniem zmieniającym służy do:

• poprawiania błędów w umowie,
• dodawania nowych zapisów do umowy,
• usuwania zapisów z umowy.

Aneksy do umów o pracę muszą przyjmować formę pisemną. Zawsze należy dołączać je do oryginalnej umowy o pracę, ponieważ stanowią jej integralną część.

Posiłkując się aneksami, nie jest już konieczne zawarcie nowej umowy o pracę.

Warto też dodać, że aneks do umowy o pracę może zostać zawarty gdy pracownik podlega szczególnej ochronie na mocy przepisów prawa pracy, a więc:

• gdy pracownik jest w okresie ciąży,
• gdy pracownik jest w wieku przedemerytalnym,
• gdy pracownik jest w trakcie zwolnienia lekarskiego,
• podczas urlopu wypoczynkowego pracownika.

Jak napisać aneks do umowy o pracę?

Przygotowanie aneksu do umowy o pracę nie jest trudnym zadaniem, ale należy pamiętać o tym, jakie elementy są niezbędne dla ważności takiego dokumentu. Każdy aneks do umowy powinien zawierać:

• datę i miejsce zawarcia,
• oznaczenie dokumentu (numer aneksu),
• strony umowy o pracę (dane pracownika i dane pracodawcy),
• wskazanie umowy, której dotyczy aneks,
• data podpisania umowy o pracę,
• wskazanie terminu, od którego obowiązuje aneks (nieobowiązkowo),
• opis zmienianych elementów umowy (nowe warunki umowy),
• zastrzeżenie, że pozostałe warunki umowy nie ulegają zmianie,
• podpis pracownika,
• podpis pracodawcy.

Aneks można przygotować w oparciu o gotowy wzór aneksu do umowy o pracę. Warto pamiętać przy tym, że w przypadku niepodania daty obowiązywania aneksu, wprowadzane zmiany wchodzą w życie wraz z chwilą podpisania dokumentu. Najważniejszym elementem aneksu jest natomiast precyzyjne opisanie wprowadzanych zmian.

Co można zmienić aneksem do umowy o pracę?

Aneks służy do wprowadzania zmian w zakresie warunków zatrudnienia. Do najczęściej aneksowanych zmian należą natomiast wysokość wynagrodzenia, stanowisko pracy i wymiar etatu. Aneks będzie zawierany zatem po awansie lub przeniesieniu pracownika, a także po jego degradacji.

Zmiana warunków zatrudnienia może dotyczyć jednak nie tylko zmiany stanowiska na wyższe lub niższe, czy zmiany miejsca świadczenia pracy, ale również zmiany liczby godzin pracy.

Aneks podpisywany będzie zatem również w przypadku zmiany wymiaru czasu pracy z pełnego na ½, czy ¼ lub odwrotnie. Aneksem strony mogą zmienić również godziny świadczenia pracy, wprowadzić ruchomy czas pracy czy indywidualny czas pracy. Aneksowanie pozwala także zmienić zakres obowiązków pracownika w związku ze zmianą stanowiska pracy.

Warto pamiętać jednak, że aneksem nie można zmienić wszystkich warunków świadczenia pracy.

Aneksowanie jest niezgodne z prawem, jeśli wprowadzone zmiany dotyczą dodatkowego zakresu obowiązków niezgodnego z przepisami lub gdy prowadzi do odebrania pracownikowi uprawnień gwarantowanych prawem pracy.

Co ważne, aneksem nie można również przedłużyć umowy o pracę na czas określony. Przepisy ograniczają bowiem możliwość wielokrotnego przedłużania takich umów.

Łączna liczba umów terminowych z tym samym pracodawcą nie może przekraczać trzech oraz łączny okres zatrudnienia na podstawie umów na czas określony może wynosić maksymalnie 33 miesiące.

Jeśli te limity zostaną przekroczone, pracownik z mocy prawa zostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Jak więc mogą wyglądać poszczególne aneksy do umowy o pracę?

Aneksu do umowy o pracę nie trzeba podpisywać przy każdym podwyższeniu płacy minimalnej, jeżeli w umowie widnieje zapis wynagrodzenie minimalne. Istotne jest jedynie, aby miesięczna pensja pracownika została odpowiednio podwyższona, zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym roku kalendarzowym.

Aneks do umowy o pracę zmiana wynagrodzenia musi zostać zawarty w przypadku podwyższenia lub obniżenia pensji pracownika z woli pracodawcy. Takie aneksy podpisywane są z resztą najczęściej. Z reguły wiążą się z awansem lub degradacją, a także ze zmianą wymiaru czasu pracy.

W aneksie zmieniającym wysokość wynagrodzenia najważniejsze jest przedstawienie dokładnej kwoty pensji, jaką będzie otrzymywał pracownik wraz z datą wprowadzenia zmian w życie. Jeśli osoba zatrudniona nie zgadza się na zmianę wysokości wynagrodzenia, nie można zawrzeć aneksu zmieniającego.

Pracodawca może natomiast wypowiedzieć warunki umowy, czyli przedstawić pracownikowi wypowiedzenie zmieniające.

Jeżeli ten nie odrzuci wypowiedzenia w trakcie obowiązującego okresu wypowiedzenia, zmiany wejdą w życie wraz z upływem tego okresu.

Kiedy zaś pracownik złoży oświadczenie, w którym odrzuci wypowiedzenie zmieniające, dokument przekształci się w wypowiedzenie definitywne, a umowa ulegnie rozwiązaniu.

Dosyć często aneks do umowy podpisywany jest także w celu wprowadzenia zmian w wymiarze czasu pracy pracownika. Taka zmiana może dotyczyć zatrudnienia pracownika na pełen etat, na ¼, ⅛ czy ¾ etatu.

Aneksem można etat obniżyć lub zwiększyć, w zależności od ustaleń stron. Warto wspomnieć przy tym, że w parze ze zmianą wymiaru czasu pracy, proporcjonalnej zmianie ulega także wysokość wynagrodzenia pracownika.

Najczęściej, zmiana wymiaru czasu pracy to efekt wniosku złożonego przez samego pracownika. Należy wiedzieć, że zasadniczo pracodawca rozpatruje taki wniosek uznaniowo, chyba że wnioskodawcą jest pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego.

Taki pracownik ma bowiem prawo zdecydować o tym, że zamiast urlopu wychowawczego będzie pracował w obniżonym wymiarze czasu pracy.

Pracodawca, co do zasady, nie może odrzucić wniosku takiego pracownika, zatem zawiera z nim porozumienie zmieniające w formie aneksu, który obniża wymiar czasu pracy.

Aneks do umowy o pracę pracownik i pracodawca podpisują także w przypadku zmiany stanowiska pracownika. Taka zmiana może wiązać się z awansem, na przykład na stanowisko kierownicze lub z degradacją, na przykład w sytuacji, kiedy pracownik nie radzi sobie z nowymi obowiązkami i odpowiedzialnością na stanowisku kierowniczym. Zmiana stanowiska może być też zmianą na stanowisko równorzędne.

Warto wspomnieć również o aneksie, którym strony zmieniają miejsce świadczenia pracy przez pracownika. Osoba zatrudniona może bowiem przenieść się na inny dział w firmie czy też do innego oddziału firmy, nawet tego położonego w innym mieście.

Taka sytuacja również często inicjowana jest przez pracownika, który chce zmienić miejsce świadczenia pracy, na przykład ze względu na przeprowadzkę.

Aneks do umowy może przekształcać umowę na czas określony w umowę na czas nieokreślony. Takie porozumienie powinno wskazywać termin, od którego umowa zmienia swój charakter.

Potwierdzenie faktu, iż takie rozwiązanie jest zgodne z prawem, można znaleźć w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1980 r. (sygn. akt I PR 52/80, OSNC 1981/2-3/39), w którym orzeczono, że:

Porozumienie stron w przedmiocie zmiany umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę na czas określony jest dopuszczalne i wywołuje wynikające z treści porozumienia skutki prawne.

Co prawda, wyrok ten mówi o sytuacji odwrotnej, ale wniosek płynący z tego orzeczenia wskazuje, że pracownik i pracodawca mają możliwość dokonania zmiany w tym zakresie bez konieczności zawierania nowej umowy.

Wynika to również z faktu, że skoro strony mogą definitywnie rozwiązać stosunek pracy za porozumieniem, to mogą również w sposób zgodny przekształcić warunki istniejącego stosunku pracy.

Aneksowanie umowy służy nie tylko wprowadzania zmian, ale również do poprawiania błędów. Takie błędy, czyli niezgodność między treścią umowy a stanem faktycznym, mogą wystąpić między innymi w momencie, kiedy zmienią się dane firmy – jej nazwa czy adres siedziby.

Zmiana danych firmy w aneksie to kolejny sposób na wykorzystanie aneksowania w relacjach na linii pracownik-pracodawca. Aneks zmieniający dane firmy powinien przyjmować formę taką samą, jak umowa której dotyczy – formę pisemną.

Teoretycznie, przedłużenie umowy zawartej na czas określony aneksem jest dopuszczalne, jednak w praktyce każdy taki aneks traktowany jest jako nowa umowa z uwagi na ograniczenia dotyczące ilości tego typu umów z jednym pracownikiem.

Oznacza to, że przedłużając umowę aneksem po raz trzeci, strony zawierają umowę o pracę na czas nieokreślony w sposób automatyczny.

Podsumowanie tematu

Z konieczności sporządzania aneksu do umowy o pracę najczęściej korzystają pracodawcy, którzy w trakcie obowiązującej umowy o pracę, zmieniają pewne warunki zatrudnienia czasem na korzyść a czasem na niekorzyść pracownika.

Zatem stosując aneks, pracodawca może uniknąć konieczności podpisania umowy o pracę na nowych warunkach.

Aneks nie może jednak służyć do zmiany rodzaju umowy o pracę np. z umowy na czas nieokreślony na umowę na czas określony. Co więcej, pracownik wcale nie musi godzić się na aneks dotyczący zmiany postanowień umowy o pracę, którą niegdyś podpisał z pracodawcą.

Oprócz formy sporządzenia aneksu i zawarcia w nim obowiązkowych danych, drugim co do ważności elementem w tym dokumencie jest podpisanie aneksu do umowy o pracę przez pracownika i pracodawcę – bez któregokolwiek z podpisów – aneks jest nieważny w świetle prawa.