Jak zakończyć obowiązek alimentacyjny? gotowy wzór pozwu

Jak zakończyć obowiązek alimentacyjny? Przepisy polskiego prawa nie wskazują, w jakim wieku wygasa obowiązek alimentacyjny. Przyjmuje się, że rodzic ma obowiązek łożyć na dziecko, dopóki to nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, nawet jeśli ukończyło już 18. rok życia, czyli jest pełnoletnie.

Jak więc formalnie zakończyć obowiązek alimentacyjny? zobowiązany do płacenia alimentów musi wnieść do sądu pozew o zniesienie alimentów na pełnoletnie dziecko lub pozew o uchylenie alimentów (niepełnoletnie dziecko). Interesujący Cię wzór pozwu pobierzesz poniżej:

Sąd nie określa długości trwania obowiązku alimentacyjnego

W orzeczeniu sądu nigdy nie ma informacji o tym, jak długo będzie trwał obowiązek alimentacyjny zobowiązanego wobec dzieci. Konkretnego terminu w tym zakresie nie przewiduje także Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego zależne jest od różnych okoliczności związanych z:

• możliwościami dziecka,
• zachowaniem dziecka,
• sytuacją majątkową rodziców.

Ogólna zasada mówi, że obowiązek alimentacyjny trwa tak długo, jak dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. W przepisach nie ma żadnych informacji, które wskazywałyby na to, że po osiągnięciu pełnoletniości alimenty na dorosłe dziecko już się dziecku nie należą.

Rodzic ma więc obowiązek łożyć na utrzymanie dorosłego dziecka, chyba że to nie dokłada starań, aby w przyszłości móc utrzymywać się samodzielnie. 

Jak zakończyć obowiązek alimentacyjny?

Ponieważ ani przepisy, ani orzeczenia sądowe nie mówią, kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny, rodzic, który chce uchylić obowiązek alimentacyjny, musi wystąpić z odpowiednim wnioskiem w tej sprawie z własnej inicjatywy.

Obowiązek alimentacyjny nie zostanie uchylony z urzędu. Właściwie uzasadniony pozew w tej sprawie należy złożyć do sądu rodzinnego w miejscu zamieszkania dziecka.

Zobowiązany do alimentacji, który zastanawia się, jak zakończyć obowiązek alimentacyjny powinien pamiętać, że warunkiem uchylenia obowiązku alimentacyjnego jest wykazanie, że dziecko uprawnione do alimentów jest w stanie samodzielnie się utrzymać lub że nie dokłada należytych starań, aby móc samodzielnie się utrzymać.

Warto też pamiętać, że po złożeniu przez nas pozwu, uprawniony do alimentów będzie mógł złożyć odpowiedź na pozew o uchylenie alimentów, którego wzór znajduje się poniżej:

Przedstawmy więc kilka sytuacji, w których ubieganie się o zniesienie obowiązku alimentacji na dorosłe dziecko jest uzasadnione. 

Do kiedy alimenty na uczące się dziecko?

Wielu rodziców zastanawia się, do kiedy płaci się alimenty na uczące się dziecko. W końcu studia mogą trwać latami, a dziecko, które nie dąży do samodzielności, może celowo podejmować nowe kierunki nauki, aby ciągle otrzymywać świadczenie alimentacyjne od rodzica. 

Należy wiedzieć zatem, że alimenty faktycznie przysługują dziecku kontynuującemu naukę na studiach pod warunkiem, że taka nauka jest usprawiedliwiona. Oznacza to, że dziecko powinno podjąć taką naukę w rozsądnym terminie po zakończeniu etapu edukacji podstawowej.

Zgodnie z jednym z wyroków Sądu Najwyższego:

W wypadku jednak, gdy dziecko ukończyło średnią szkołę zawodową, uzyskało konkretny zawód dający możliwość zatrudnienia i nie podjęło od razu wyższych studiów, a jego wiek przekracza znacznie normalny wiek młodzieży rozpoczynającej wyższe studia, nie może żądać od rodziców finansowania znacznie opóźnionych studiów, lecz powinno podjąć pracę zarobkową i wykorzystać szerokie możliwości, jakie Państwo stwarza osobom dorosłym w zakresie zaocznych studiów wyższych.

Drugim warunkiem jest natomiast przykładanie się przez dziecko do nauki. Zatem jeśli uprawniony do alimentów otrzymuje negatywne oceny, ciągle zmienia kierunki studiów, powtarza semestry, ma niską frekwencję – nie można mówić o tym, że jego nauka jest efektywna.

Tymczasem alimenty na dorosłe dziecko należą się dziecku za czas takiej nauki, która daje przekonanie, że dziecko ukończy ją w rozsądnym terminie i dzięki zdobytemu wykształceniu zdobędzie dobrą pracę. 

Nie ma więc jednej uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, do kiedy alimenty na dziecko uczące się należą się uprawnionemu.

Rodzic wcale nie musi być zobowiązany do łożenia na dziecko aż do momentu ukończenia przez nie edukacji w szkole wyższej. Można wnioskować o uchylenie obowiązku alimentacji na uczące się dziecko, jeśli:

• podjęcie studiów nie jest uzasadnione, na przykład dlatego, że dziecko posiada już wyuczony zawód i może podjąć pracę,
• dziecko nie przykłada się do nauki. 

Kiedy dorosłe dziecko zachowuje się niewłaściwie

Szukając odpowiedzi na pytanie „alimenty do kiedy”, można spotkać się z informacją dotyczącą uchylenia obowiązku alimentacji na dorosłe dziecko, które nienależycie traktuje swoich rodziców. Przyjmuje się bowiem, że dziecko pełnoletnie powinno okazywać rodzicom należyty szacunek. Uprawniony musi również utrzymywać poprawne relacje z rodzicami.

Zgodnie z jednym z orzeczeń SN:

Podkreślenia wymaga, że każde dziecko, nawet jeżeli jest już dorosłe, jest obowiązane do należytego szacunku dla rodziców. Wymóg taki jest uzasadniony tym bardziej w sytuacji, gdy mimo osiągnięcia pełnoletności, w dalszym ciągu chce otrzymywać od rodziców finansowe wsparcie. Jeżeli natomiast uważając, że jako dorosłe do okazywania takiego szacunku nie jest już obowiązane i „może robić co chce” oraz nie uwzględniając wymagań, jakie mają względem niego rodzice, to (w świetle powyższych rozważań) nie ma wówczas już prawa domagać się od nich dostarczania środków utrzymania.

Uzasadnieniem pozwu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego będzie także takie zachowanie dziecka, które wskazuje na brak szacunku do rodziców poprzez niewłaściwe gospodarowanie otrzymywanym świadczeniem alimentacyjnym.

Wniosek o zniesienie alimentów może wskazywać zatem na fakt, że dorosłe dziecko wydaje alimenty na używki (alkohol, narkotyki) lub gry hazardowe i tym podobne. 

Dorosłe dziecko ma obowiązek podjęcia pracy

Zgodnie z prawem, pełnoletnie dziecko po osiągnięciu odpowiednich kwalifikacji jest obowiązane do podjęcia starań o uzyskanie zatrudnienia. Co natomiast w sytuacji, kiedy uprawniony nie uczy się, nie ma żadnych kwalifikacji i nie pracuje?

Również w takim przypadku rodzic może starać się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, ponieważ zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego:

Nieusprawiedliwiona odmowa podjęcia przez dziecko pracy nie stanowi przesłanki reaktywującej obowiązek alimentacyjny rodzica.

Jak znieść obowiązek alimentacyjny?

Aby znieść obowiązek alimentacyjny, zobowiązany do płacenia alimentów rodzic powinien wystąpić do sądu z pozwem o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Pozew składa się w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Dołącza się do niego również akt urodzenia dziecka oraz ostatni wyrok, którym zasądzone były alimenty na dziecko. 

Ponieważ w toku postępowania sąd będzie badał możliwości dziecka, a nie stan rzeczywisty – sprawdzi, czy dziecko może pracować i dlaczego tego nie robi – w pozwie rodzic powinien wykazać, że dziecko ma możliwość samodzielnego utrzymywania się. Dowodem na to będą między innymi:

• zeznania świadków,
• dokumenty, takie jak zaświadczenie ze szkoły,
• wywiad w urzędzie pracy, zawierający informacje o ofertach pracy dostępnych dla osób z wykształceniem i kwalifikacjami zbliżonymi do tych, jakie posiada dziecko. 

Poza tym, powołując się na § 3 KRO “Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem”, rodzic może wskazać w pozwie na fakt pogorszenia się jego własnej sytuacji materialnej.

Podsumowanie

W wielkim skrócie – rodzic może przestać płacić alimenty, jeśli udowodni przed sądem, że dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać, lub jeśli uczęszcza na studia, nie traktuje ich poważnie i ma słabe wyniki w nauce.

Rodzic będzie mógł też przestać płacić alimenty jeśli uległ wypadkowi lub zachorował, w wyniku czego utracił dochód lub uległ on znacznemu zmniejszeniu.

Jak widać – w niektórych sytuacjach obowiązek alimentacyjny może zostać uchylony przez sąd.

Oczywiście powyższe scenariusze nie są jedynymi przesłankami do zaprzestania płacenia alimentów, bo przesłanek może być więcej, mogą się różnić, nakładać na siebie i wzajemnie eliminować – dlatego zasada jest taka, że:

Jeśli czujesz, że płacenie alimentów powinno zakończyć się, złóż pozew do sądu, przedstaw swoje racje oraz dowody na ich poparcie i pozwól sądowi zdecydować o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego lub jego podtrzymaniu.

Przepisy, które warto znać:

Art. 133. – Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka – Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

§ 1.Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 2.Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

§ 3.Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Oraz:

Art. 144(1). – Uchylenie się od wykonania obowiązku alimentacyjnego – Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.