Kiedy ojciec jest zwolniony z płacenia alimentów?
Kiedy ojciec jest zwolniony z płacenia alimentów? Obowiązek alimentacyjny nałożony na ojca dziecka przez sąd nie jest ograniczony czasowo ani przez samo orzeczenie sądowe, ani przez przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny rodzica obejmuje dzieci małoletnie i może trwać również po ukończeniu przez dziecko 18. roku życia, a także przez cały okres pobierania przez nie nauki w szkole wyższej.
Wstęp
Istnieją jednak takie okoliczności, które pozwalają rodzicowi zobowiązanemu do opłacania alimentów uchylić się od tego obowiązku. Kiedy ojciec może zostać zwolniony z płacenia alimentów i jak napisać pismo do sądu w tej sprawie?
Aby ułatwić Ci sporządzenie pisma dotyczącego uchylenia alimentów na dziecko, przygotowaliśmy dwa gotowe do wypełnienia wzory pism:
Pierwszy dla dziecka, które ukończyło 18 lat:
Drugi dla dziecka, które nie jest jeszcze pełnoletnie:
Do kiedy trwa obowiązek alimentacyjny?
Obowiązek alimentacyjny nakładany jest na rodzica orzeczeniem sądowym. Takie orzeczenie nie określa jednak czasu trwania obowiązku alimentacyjnego. Tak samo Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wskazuje, w jakim terminie wygasa obowiązek płacenia alimentów.
Termin ten jest zależny od różnych czynników, takich jak sytuacja majątkowa zobowiązanego oraz możliwości zarobkowe i zachowanie uprawnionego.
Ogólna zasada mówi o tym, że obowiązek dotyczący alimentów trwa tak długo, jak długo dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Zatem dopóki dziecko uczy się i nie może podjąć pracy zarobkowej, zobowiązany do płacenia alimentów nie może liczyć na ich uchylenie.
O możliwości uchylenia obowiązku alimentacyjnego Kodeks rodzinny i opiekuńczy mówi w treści art. 133:
§ 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
oraz
§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Przy rozpatrywaniu kwestii zasadności płacenia alimentów na dorosłe dziecko pod uwagę bierze się zatem zarówno możliwości finansowe rodzica, jak i sytuację materialną dziecka, a także sposób, w jaki uprawniony do alimentacji się zachowuje. Zatem co zwalnia z płacenia alimentów?
Dorosłe dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice mogą uchylić się od obowiązku płacenia alimentów na dziecko pełnoletnie, jeśli:
- są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem,
- dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Poza tym obowiązek alimentacyjny wygasa również w sytuacji, kiedy dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Ma to miejsce w przypadku, gdy:
- dochody z majątku dziecka są wystarczające do codziennego utrzymania,
- pełnoletnie dziecko pracuje i jest w stanie utrzymać się z uzyskiwanego wynagrodzenia.
Jedną z odpowiedzi na pytanie “kiedy ojciec jest zwolniony z płacenia alimentów” będzie więc sytuacja, w której dziecko posiada majątek, będący dla niego źródłem utrzymania. Może to być spadek, darowizna, wygrana na loterii czy czynsz pozyskiwany z najmu mieszkania, które należy do dziecka.
Natomiast druga odpowiedź na pytanie “kiedy ojciec nie musi płacić alimentów?” dotyczy sytuacji, w której dziecko pełnoletnie pracuje i otrzymuje takie wynagrodzenie, które pozwala mu samodzielnie się utrzymać.
Ważne jest jednak, aby przychody z tego tytułu dawały uprawnionemu możliwość życia na takim samym poziomie, na jakim żyją jego rodzice. Jeśli dziecko nie może utrzymać się ze swojego wynagrodzenia za pracę, można wnieść pozew o obniżenie alimentów, ale nie zawsze uda się całkowicie uchylić obowiązek alimentacyjny.
Co z alimentami na uczące się dziecko?
Szukając odpowiedzi na pytanie, kiedy można przestać płacić alimenty, trudno jest wskazać jednoznacznie, czy w danej sytuacji alimenty będą się dziecku należały, czy też nie.
Zasadniczo, dorosłe dziecko, które się nie uczy – nawet jeśli nie posiada odpowiednich kwalifikacji – powinno podjąć pracę zarobkową, aby samodzielnie się utrzymywać.
Natomiast dziecko studiujące ma prawo otrzymywać alimenty od rodzica również wówczas, kiedy uczy się zaocznie. Wynika to z faktu, że studia obejmują nie tylko uczestnictwo w zajęciach (w weekendy), ale również przygotowywanie się do tych zajęć i egzaminów.
Zatem kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny na dorosłe dziecko, które kontynuuje naukę? Nawet w przypadku dziecka studiującego nie obowiązuje żaden termin uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Istotne jest jednak zachowanie uprawnionego do alimentów, który nie powinien wykorzystywać studiów jako wymówki do niepodejmowania pracy zarobkowej.
Aby alimenty na dorosłe dziecko studiujące były należne, nauka w szkole wyższej musi być uzasadniona. Dziecko powinno podjąć studia w odpowiednim terminie, nie kilka lat po zakończeniu liceum. Niezasadne będzie także podjęcie studiów po zakończeniu szkoły zawodowej, ponieważ wtedy dziecko „ma zawód” i może już podjąć pracę.
Kluczowe jest również to, „jak” dziecko studiuje. Jeśli nie wywiązuje się należycie ze studenckich obowiązków i nie przykłada się do nauki, alimenty powinny zostać uchylone. Kiedy przestać płacić alimenty na dziecko studiujące? Jeśli uprawniony:
- ma niską frekwencję,
- wielokrotnie powtarza semestry,
- nie zdaje egzaminów,
- ma niskie oceny,
zobowiązany do alimentacji może uchylić się od obowiązku płacenia alimentów.
Również inne negatywne zachowania dziecka będą pozwalały zakończyć obowiązek alimentacyjny na dziecko studiujące. Mowa tu o takim zachowaniu, które wskazuje na brak szacunku dziecka do rodzica.
Przyjmuje się bowiem, że pełnoletnie dziecko uprawnione do alimentów powinno szanować rodzica, a jeśli uważa, że nie ma takiego obowiązku, to winno samo zrezygnować z alimentów i utrzymywać się na własną rękę.
Jak doprowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego?
Każdy ojciec zobowiązany do płacenia alimentów powinien mieć świadomość, że obowiązek alimentacyjny rodzica nie uchyli się automatycznie. Konieczne jest wystąpienie w takiej sprawie z wnioskiem do sądu.
Pozew o uchylenie alimentów na dorosłe dziecko powinien wskazywać odpowiednio na fakt, że uprawniony jest w stanie samodzielnie się utrzymać, że nie dokłada starań, aby móc samodzielnie się utrzymać i/lub że sytuacja materialna zobowiązanego uległa pogorszeniu, zatem dalsze płacenie alimentów będzie wiązało się z tak zwanym nadmiernym uszczerbkiem.
Pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego powinien zawierać:
- oznaczenie sądu,
- oznaczenie stron,
- określenie wartości przedmiotu sporu (sumę alimentów za rok),
- treść wniosku, czyli żądanie uchylenia obowiązku alimentacyjnego,
- uzasadnienie wniosku,
- wymienienie załączników – wyrok zasądzający alimenty na dorosłe dziecko lub dziecko niepełnoletnie, odpis aktu urodzenia dziecka, dodatkowe dokumenty i inne dowody przemawiające za uchyleniem obowiązku alimentacyjnego.
Dowodami w sprawie o uchylenie obowiązku alimentacji będą między innymi umowa o pracę dziecka, zaświadczenie o wynikach w nauce dziecka, PIT dziecka za ubiegły rok, a także zaświadczenia lekarskie zobowiązanego rodzica, kopia wypowiedzenia umowy zobowiązanego czy też orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zobowiązanego – zależnie od sytuacji.
Na koniec:
Zgodnie z art. 128. – Treść obowiązku alimentacyjnego – Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Ale to na rodzicach w pierwszej kolejności ciąży obowiązek dotyczący alimentów – jasno mówi o tym art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Jednak w niektórych sytuacjach obowiązek alimentacyjny można uchylić jeżeli wiąże się on z nadmiernym dla rodzica uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
i myślę, że po dogłębnym przeczytaniu naszego poradnika zobowiązany do płacenia alimentów będzie wiedział jakie to sytuacje, a należą do nich m.in.:
- usamodzielnienie się dziecka,
- brak chęci usamodzielnienia się,
- podjęcie przez niego pracy zarobkowej,
- słabe wyniki w nauce w przypadku dziecka studiującego,
- odziedziczenie przez dziecko spadku i możliwość jego spieniężenia,
- utrata pracy przez zobowiązanego do płacenia alimentów,
- wypadek lub choroba, w wyniku których doszło do znaczącego zmniejszenia się dochodów,
- itd.
Jasno o tym mówi art. 138. – [Zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego] – Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.