Zbyt wysokie zabezpieczenie alimentów – jak się odwołać

Polskie przepisy nie określają maksymalnej wysokości zabezpieczenia roszczenia w sprawie o alimenty. Kwota ta jest ustalana indywidualnie, w oparciu o uzasadnione potrzeby dziecka oraz sytuację finansową zobowiązanego do płacenia alimentów.

Jeśli zobowiązany uważa, że wskazana przez sąd kwota jest zbyt wysoka, może złożyć wniosek o zmianę postanowienia, składając w sądzie zażalenie na postanowienie o zabezpieczenie alimentów, którego wzór pobierzesz poniżej:

Czym jest zabezpieczenie alimentów?

To właśnie Kodeks postępowania cywilnego dopuszcza udzielenie zabezpieczenia. Natomiast alimenty to środki na utrzymanie i wychowanie, płacone na krewnych w linii prostej i rodzeństwo. Jeśli zobowiązany do płacenia alimentów nie robi tego dobrowolnie, uprawniony składa do sądu pozew o alimenty.

Zanim sprawa zakończy się wydaniem prawomocnego orzeczenia, uprawniony musi jednak pozyskiwać skądś środki utrzymania. Tutaj zastosowanie znajduje instytucja zabezpieczenia roszczenia. 

Alimenty jako roszczenie majątkowe w sprawie cywilnej można zabezpieczyć przed wytoczeniem sprawy lub w trakcie procesu. Aby sąd zabezpieczył alimenty, należy uprawdopodobnić roszczenie i wykazać interes prawny.

Oznacza to, że wniosek o zabezpieczenie alimentów powinien zawierać fakty i dowody, które wskazują, że nie dochodzi do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Jeśli zaś chodzi o interes prawny i udzielenie zabezpieczenia roszczenia, to istnieje on wtedy, gdy brak takiego zabezpieczenia:

• uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia,
• w inny sposób uniemożliwi lub utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. 

We wniosku o zabezpieczenie roszczenia alimentacyjnego trzeba przedstawić potrzeby alimentacyjne uprawnionego. Są to natomiast potrzeby dotyczące zaspokajania potrzeb rodziny. Na wysokość alimentów wpływają więc wydatki związane z:

• zakupem wyżywienia,
• zakupem odzieży,
• opłatami za mieszkanie,
• opieką medyczną,
• edukacją,
• rekreacją.

Na wysokość alimentów i zabezpieczenia alimentacyjnego wpływ ma także sytuacja finansowa zobowiązanego do alimentacji, czyli jego możliwości finansowe. 

Ile może wynosić zabezpieczenie alimentów?

Jak zostało wspomniane, polskie przepisy nie określają maksymalnej wysokości zabezpieczenia alimentów kwotowo. Suma ta jest wyliczana indywidualnie w oparciu o okoliczności danej sprawy.

Co więcej, zabezpieczenie alimentów może zostać ustalone na różne sposoby – nie tylko poprzez zobowiązanie pozwanego do płacenia określonej kwoty na konto uprawnionego, ale również poprzez zastaw nieruchomości czy potrącenia z wynagrodzenia za pracę.

Należy pamiętać więc, że podobnie jak w przypadku samych alimentów, wysokość zabezpieczenia takiego świadczenia jest uzależniona od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i sytuacji finansowej zobowiązanego. 

Kiedy więc wystąpi zbyt wysokie zabezpieczenie alimentów? Górną granicę zabezpieczenia świadczenia określa wysokość roszczenia alimentacyjnego. Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, zabezpieczenie „nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej”.

W praktyce oznacza to, że zabezpieczenie alimentów nie może być równe wysokości alimentów.

Jeśli pozew o alimenty wskazuje, że koszty utrzymania małoletniego wynoszą – przykładowo – 2000 zł, to wypełniając pozew o alimenty z wnioskiem o zabezpieczenie alimentów, nie można podać kwoty wyższej, niż 1000 zł (na dziecko łoży jeden i drugi rodzic). Kwota równa lub wyższa niż 1000 zł stanowiłaby już bowiem zaspokojenie roszczenia. 

Zażalenie na postanowienie o zabezpieczenie alimentów

Na postanowienie zabezpieczające zobowiązanemu przysługuje zażalenie, czyli prawo wniesienia odwołania. Zażalenie na zabezpieczenie alimentów wnosi się w terminie 7 dni – licząc od dnia doręczenia postanowienia z uzasadnieniem.

Sądy nie sporządzają jednak takiego uzasadnienia z urzędu, dlatego jeśli strona planuje odwołanie, musi w pierwszej kolejności złożyć wniosek o uzasadnienie postanowienia, który podlega opłacie w wysokości 100 zł.

Zażalenie na postanowienie o zabezpieczeniu alimentów wnosi się we wskazanym terminie 7 dni, licząc od daty doręczenia postanowienia, jeżeli zostanie wydane na posiedzeniu niejawnym lub od daty ogłoszenia postanowienia, jeżeli zostanie wydane na rozprawie.

Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom ustalonym dla pism procesowych. Musi wskazywać zaskarżone postanowienie i zawierać wniosek o jego uchylenie, bądź zmianę. Obowiązkowe jest uzasadnienie wniosku oraz wskazanie – w miarę potrzeby – nowych dowodów i faktów istotnych dla sprawy. 

Wniosek o zmianę postanowienia

Jeśli zobowiązany nie złoży odwołania na czas lub gdy okaże się ono nieskuteczne, ma jeszcze prawo wnieść do sądu wniosek o zmianę zabezpieczenia alimentów. Pismo tego typu również podlega opłacie sądowej w kwocie 100 zł.

Podstawą złożenia wniosku będzie natomiast opisanie stanu faktycznego sprawy i przyczyn uzasadniających żądanie zmiany postanowienia – zmiana sytuacji. Niezbędne będzie także przedstawienie dowodów istotnych dla sprawy.

Aby sąd zmienił postanowienie i obniżył kwotę zabezpieczenia alimentów lub cofnął zabezpieczenie, trzeba wykazać, że:

• koszty utrzymania i wychowania uprawnionego są niższe,
• niższe są możliwości finansowe zobowiązanego. 

Argumentami, na jakie można się powołać, są między innymi:

• fakt, że zobowiązany płaci za mieszkanie, w którym przebywa matka i dziecko,
• problemy zdrowotne i brak możliwości zarobkowania,
• utrata pracy,
• obniżenie wynagrodzenia za pracę, i tak dalej.

Jeśli sąd nie przychyli się do wniosku, strona może złożyć kolejne podanie – wniosek o uzasadnienie postanowienia. Wtedy otrzyma informacje dotyczące tego, które argumenty sąd uznał za istotne i prawdziwe, a które nie.

Po otrzymaniu uzasadnienia łatwiej jest podważyć wysokość zabezpieczenia alimentów. Odpowiedzią na takie uzasadnienie może być zestawienie faktycznych kosztów utrzymania, odzwierciedlających sytuację majątkową 

W przypadku, kiedy okaże się, iż druga strona twierdzi, że koszty zakupu określonych produktów są bardzo wysokie, zobowiązany może:

• wnieść do sądu wniosek o zobowiązanie osoby uprawnionej do przedstawienia faktur w tym zakresie,
• wykazać, że jest to nieprawda, na przykład dlatego, że rodzina żyje na innym poziomie.

Podstawa prawna

Art. 135. – [Zakres świadczeń alimentacyjnych] – Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

§ 1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.