Rozgraniczenie administracyjne

Czym jest rozgraniczenie nieruchomości?

Celem rozgraniczenia nieruchomości jest ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów na gruncie i sporządzenie odpowiednich dokumentów.

Kto dokonuje rozgraniczenia nieruchomości?

Rozgraniczenia dokonuje wójt (ewentualnie burmistrz albo prezydent miasta) z urzędu lub na wniosek, a w niektórych wypadkach – sąd (gdy nie dokona się skutecznie rozgraniczenia w trybie administracyjnym).

W wypadku scalenia gruntów, a także wtedy, gdy potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny tego wymagają, postępowanie rozgraniczeniowe wszczynane jest z urzędu, bez potrzeby zgłoszenia wniosku przez zainteresowaną osobę.

Czynności ustalenia przebiegu granicy dokonuje w imieniu wójta upoważniony geodeta.

Na podstawie czego ustalane są granice w postępowaniu rozgraniczeniowym?

Przebieg granicy jest ustalany na podstawie istniejących znaków i śladów granicznych, a także map i innych dokumentów oraz na podstawie punktów osnowy geodezyjnej.

Jeżeli istniejące znaki graniczne i wynikające z dokumentów lub punktów osnowy geodezyjnej informacje nie są wystarczające do ustalenia przebiegu granicy, rozgraniczenia dokonuje się na podstawie zgodnych oświadczeń stron o przebiegu granicy. Jeśli strona postępowania rozgraniczeniowego nie składa oświadczeń i nie kwestionuje przebiegu granicy, rozgraniczenia można dokonać na podstawie oświadczenia drugiej strony.

Kiedy możliwa jest ugoda w sprawie o rozgraniczenie?

Jeśli przebieg granicy pomiędzy nieruchomościami jest sporny, strony mogą zawrzeć przed geodetą ugodę. Ma ona moc ugody sądowej.

Kiedy zostanie wydana decyzja o rozgraniczeniu?

Jeśli strony nie zawarły ugody, geodeta ustala przebieg granicy na podstawie zebranych dowodów lub na podstawie zgodnych oświadczeń stron, a wójt wydaje decyzję o rozgraniczeniu. Wydanie decyzji jest poprzedzane zbadaniem przez wójta poprawności wykonanych przez geodetę czynności rozgraniczeniowych i zgodności sporządzonych dokumentów z przepisami.

Kiedy w sprawie o rozgraniczenie sąd wyda wyrok?

Sprawa z postępowania administracyjnego trafi do sądu powszechnego, gdy strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji wójta żąda przekazania sprawy sądowi. Decyzja wójta o rozgraniczeniu nie może być zaskarżona do samorządowego kolegium odwoławczego. Sprawa zostanie przekazana do sądu cywilnego.

Sprawa jest przekazywana do sądu także wtedy, gdy wójt nie ma podstaw do wydania decyzji o rozgraniczeniu (wtedy, gdy dokumentacja geodezyjna zawiera sprzeczne dane, uniemożliwiające jednoznaczne ustalenie przebiegu granicy i stanowiska zainteresowanych właścicieli nieruchomości co do przebiegu granicy są sprzeczne).

W wypadku przekazania sprawy do sądu upoważniony geodeta tymczasowo utrwala znaki graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, a także na podstawie dokumentów i oświadczeń stron, oznacza je na szkicu granicznym i sporządza opinię.

Rozgraniczenie a pozwolenie na budowę

W orzecznictwie sądów administracyjnych występuje rozbieżność poglądów co do wpływu zawisłego sporu o granicę działki na postępowanie w przedmiocie pozwolenia na budowę na jednej z działek objętych sporem. Z jednej strony sądy administracyjne wskazują, że trwający spór o granice działki, na której zaprojektowano obiekt budowlany, nie może mieć wpływu na postępowanie administracyjne w przedmiocie pozwolenia na budowę. Z drugiej natomiast strony niektóre składy orzecznicze stoją na stanowisku, że aktualnie toczące się postępowanie rozgraniczeniowe, którego wynik mógłby podważyć złożone przez inwestora oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, jest przesłanką do zawieszenia postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę. Znaczenie tej rozbieżności jest oczywiste z punktu widzenia możliwości i czasu trwania postępowania w sprawie pozwolenia na budowę oraz podstaw kwestionowania takiego pozwolenia.

Jakie są koszty postępowania rozgraniczeniowego gruntów przed wójtem (burmistrzem, prezydentem) i kto je ponosi?

Koszty postępowania administracyjnego rozgraniczenia przed wójtem ponosi wnioskodawca, ale wójt może zdecydować o obciążeniu kosztami obu stron. Postanowienie wójta o kosztach postępowania rozgraniczeniowego podlega zaskarżeniu do samorządowego kolegium odwoławczego.

Zgodnie z art. 262 § 1 pkt 1 i 2 KPA stronę obciążają te koszty postępowania, które wynikły z winy strony, zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie. To wina strony postępowania rozgraniczeniowego została postawiona na pierwszym miejscu jako ta determinująca sposób obciążania kosztami postępowania.

W uchwale Nr I OPS 5/06 z dnia 11 grudnia 2006 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego, gdzie wskazano, że „organ administracji publicznej orzekając o kosztach postępowania rozgraniczeniowego na podstawie art. 262 § 1 pkt 2 KPA może obciążyć kosztami rozgraniczenia nieruchomości strony będące właścicielami sąsiadujących nieruchomości, a nie tylko stronę, która żądała wszczęcia postępowania.

Przywołana uchwała nie przesądza, że koszty postępowania rozgraniczeniowego zawsze obciążają wszystkich właścicieli sąsiadujących nieruchomości, wynika to z faktu posłużenia się w uchwale zwrotem „może obciążyć”.

Artykuł 262 § 1 pkt 2 KPA jak i powoływana uchwała (przy uwzględnieniu treści jej uzasadnienia) wskazują, że koszty postępowania mogą być rozłożone pomiędzy strony, zaś określenie, w jakich częściach każda ze stron poniesie te koszty jest uzależnione od wyważenia interesów stron tego postępowania (por. wyrok NSA z 7.06.2017 sygn. I OSK 2158/15, II SA/Gl 835/12 i III SA/Kr 840/11 – prawomocne).

Zarówno uchwała NSA z uwzględnieniem jej uzasadnienia, jak i przepis art. 262 § 1 pkt 1 i 2 KPA pozwala na przyjęcie, iż możliwe jest obciążenie kosztami postępowania rozgraniczeniowego wyłącznie jednego właściciela rozgraniczanych nieruchomości, a zwłaszcza tego, który żądał wszczęcia postępowania.

Brak rozważenia zindywidualizowania interesu prawnego stron w sprawie jako przesłanki obciążenia kosztami postępowania rozgraniczeniowego stanowi naruszenie prawa o istotnym znaczeniu dla wydanego rozstrzygnięcia.

About the author

Jako legalnie działająca firma pod numerem NIP: 665-259-59-85, REGON: 369166329 dostarczamy produktów najwyższej jakości.