Czym są zasady współżycia społecznego brane pod uwagę w sprawie rozwodowej?

Jeżeli kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego czasem sąd nie udzielił rozwodu w jakimś przypadku, to być może dlatego, że nie można było rozwiązać małżeństwa, gdyż pozostawałoby to w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. W danym wypadku w grę wchodzić może interes i dobro współmałżonka lub innych osób np. dziecka jednego z małżonków.

Zasady współżycia społecznego, na które sporadycznie powołują się prawnicy, mogą zobowiązywać sąd do odmowy zarówno rozwodu, jak i separacji są to zarówno normy moralne, jak i obyczajowe.

O sprzeczności orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego możemy mówić zwłaszcza wówczas, gdy jeden z małżonków jest nieuleczalnie chory, wymaga pomocy moralnej i materialnej współmałżonka i rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę.

Niekiedy przeciwko udzieleniu rozwodu mogą przemawiać względy natury społeczno-wychowawczej, które nie pozwalają, by orzeczenie rozwodu sankcjonowało stan faktyczny powstały na tle złego traktowania, złośliwego stosunku do współmałżonka lub do dzieci albo na tle innych przejawów lekceważenia małżeństwa i rodziny lub obowiązków rodzinnych.

Niezgodne z zasadami współżycia społecznego byłoby uznanie, że nieuleczalna choroba małżonki, po kilkudziesięciu latach pożycia małżeńskiego, stanowi ważny powód rozkładu pożycia małżeńskiego w sytuacji, kiedy stan małżonki wymaga przyczyniania się ze strony współmałżonka w miarę swych możliwości do ulżenia jej losowi i okazywania jej pomocy nie tylko materialnej, ale i moralnej, tak aby małżonek był dla niej podporą psychiczną w cierpieniach.

Wszystkie oceny sądu w tym zakresie muszą odzwierciedlać normy ocenne o charakterze obiektywnym, to jest funkcjonujące w zdrowej moralnie części społeczeństwa

Dla zasad współżycia społecznego jako przesłanki negatywnej rozwodu istotny może być czas trwania małżeństwa, sytuacja obojga małżonków, ich wiek, stan zdrowia, zdolność do pracy, jak również zdolności każdego z nich do zaspokajania osobistych potrzeb.

Jeśli więc np. żona całe życie zajmowała się dziećmi i domem, nie pracowała, jej szanse na uzyskanie pracy także ze względu na stan zdrowia są niewielkie, a mąż chce rozwodu, bo znalazł młodszą partnerkę, nie może raczej liczyć na rozwód, chyba że chce tego także żona.

Sprzeczność orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego zachodzi wtedy, gdy prowadziłoby ono do rażącego pokrzywdzenia niewinnego małżonka sprzeciwiającego się rozwodowi, albo gdy przeciwko takiemu orzeczeniu przemawiają poważne względy społeczno-wychowawcze.

Treść tych ostatnich negatywnych przesłanek można sprowadzić do stwierdzenia, iż niedopuszczalnym jest, aby przez udzielenie rozwodu dochodziło do usankcjonowania szczególnie rażąco nagannego postępowania małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia.

Wszystkie oceny sądu, w tym także te dotyczące negatywnej przesłanki rozwodu w postaci odmowy zgody małżonka niewinnego na jego orzeczenie, muszą odzwierciedlać normy ocenne o charakterze obiektywnym, to jest funkcjonujące w zdrowej moralnie części społeczeństwa.

Konieczność udowodnienia