Zażalenie do sądu najwyższego na przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

Jeżeli na skutek apelacji w sprawie cywilnej sąd drugiej instancji uchylił wyrok sądu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji wówczas istnieje możliwość zaskarżenia tego orzeczenia zażaleniem do Sądu Najwyższego.

Zażalenie takie istnieje w Kodeksie postępowania cywilnego od 2011 roku i zostało wprowadzona dlatego, że instytucja uchylenia wyroku sądu pierwszej instancji na skutek rozpatrywania apelacji wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania była nadużywana.

Prowadziło to do przedłużenia postępowania i wypaczenia postępowania apelacyjnego, które z założenia ma charakter instancji merytorycznej, a więc rozpoznającej sprawę jeszcze raz.

Nie ulega jednak wątpliwości, że możliwość zaskarżania wyroków sądów odwoławczych uchylających wyrok sądu pierwszej instancji i przekazujących sprawę  do ponownego na skutek apelacji rozpoznania powoduje również przedłużenie postępowania. Bowiem ponowne rozpoznanie sprawy przez sąd pierwszej instancji jest możliwe dopiero po rozstrzygnięciu zażalenia przez Sąd Najwyższy.

Uwzględniając zażalenie Sąd Najwyższy uchyli zaskarżony wyrok sądu drugiej instancji i przekaże sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania.

Adwokat podkreśla, że zażalenie do Sądu Najwyższego nie służy ocenie prawidłowości czynności procesowych sądu podjętych w celu wydania rozstrzygnięcia co do istoty sprawy ani także zaprezentowanego przez ten sąd poglądu na temat wykładni prawa materialnego mającego zastosowanie w sprawie. Zażalenie takie jest skierowane przeciwko uchyleniu wyroku i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, a więc ocenie może być poddany jedynie ewentualny błąd sądu odwoławczego przy kwalifikowaniu określonej sytuacji procesowej jako odpowiadającej powołanej podstawie orzeczenia kasatoryjnego (postanowienie SN z dnia 12 lutego 2014 r., IV CZ 120/13).

Zażalenie na postanowienie sądu drugiej instancji Sąd Najwyższy rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów.

W postępowaniu przed Sądem Najwyższym, a także w tzw. postępowaniu międzyinstancyjnym przed sądem drugiej instancji konieczne jest zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych.

Jeszcze raz odkreślamy, że Sąd Najwyższy przy rozpoznawaniu tego typu zażalenia nie bada istoty sprawy, a mianowicie tego, co w świetle zgłoszonego żądania i jego podstawy faktycznej stanowiło przedmiot postępowania, lecz jedynie ocenia, czy okoliczności powołane przez sąd odwoławczy jako przyczyny przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji są tymi, które uzasadniały taką decyzję. Ponieważ zasadą postępowania odwoławczego są orzeczenia zmieniające (reformatoryjne).

Dlatego też zażalenie do Sądu Najwyższego powinno skupiać się na kwestionowaniu wystąpienia przesłanek uzasadniających uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania na skutek apelacji.

Sąd Najwyższy, rozpoznając zażalenie bada wystąpienie choćby jednej z przesłanek uchylenia wyroku, tj.

• nieważności postępowania,
• nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo
• istnienia konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Sąd Najwyższy nie zajmuje się w tym momencie zasadnością pozwu lub wniosku, czy też apelacji, ani nie bada merytorycznych stanowisk stron.