Jak ścigać sprawcę lekkiego uszkodzenia ciała (uszczerbku na zdrowiu)?

Art 157 1 k.k. odszkodowanie

Lekkie uszkodzenie ciała (z art. 157 Kodeksu karnego) jest przestępstwem przeciwko życiu i zdrowiu i jako jedyne z tej kategorii przestępstw jest ścigane z oskarżenia prywatnego. Dla wielu niezrozumiałe jest, dlaczego prokurator nie ściga z urzędu takich przestępstw.

Niestety dla pokrzywdzonego zasadą jest, że musi sam dochodzić swoich praw, jeśli został pokrzywdzony tego rodzaju przestępstwem i doznał lekkiego uszkodzenia ciała, czyli gdy doznał naruszeniu narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego nie dłużej niż siedem dni.

Jeśli zostaliśmy napadnięci, pobici czy staliśmy się uczestnikiem bójki, wskutek czego mamy siniaki, stłuczenia, zadrapania, bądź jakiś poważniejszy uszczerbek na zdrowiu, który wymaga leczenia szpitalnego, psychiatry, psychoterapeuty, rehabilitacji, czy np. dodatkowej opieki – sprawca powinien ponieść za to odpowiedzialność karną, jak i materialną. W tym celu należy złożyć w sądzie pozew o odszkodowanie za pobicie, którego wzór pobierz poniżej:

Na czym polega przestępstwo lekkiego uszkodzenia ciała?

Przestępstwo lekkiego uszkodzenia ciała – czyli naruszenia narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego nie dłużej niż siedem dni polega na umyślnym bądź nieumyślnym naruszeniu czynności narządu ciała, lub rozstroju zdrowia, trwającego nie dłużej niż siedem dni.

Sprawca nie wywołuje więc ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, lecz mniej dotkliwe obrażenia, które powodują dysfunkcję pokrzywdzonego przez krótki czas.

Warto podkreślić, że dla bytu przestępstwa lekkiego uszkodzenia ciała obojętne są okoliczności związane z niezdolnością do pracy pokrzywdzonego, lecz w ciągu jakiego czasu uszkodzony narząd był pozbawiony zdolności normalnego działania.

Czyn sprawcy (np. kara za pobicia powyżej 7 dni) może polegać na działaniu bądź zaniechaniu.

Jednakże odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie podlega tylko ten, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi. Zasadniczo więc przestępstwo lekkiego uszkodzenia ciała polega zasadniczo na działaniu, zaś w odniesieniu do podmiotów, na których ciąży prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi, także na zaniechaniu.

Jak ścigać sprawcę, gdy miało miejsce lekkie uszkodzenie ciała – poniżej 7 dni?

Podmiotem uprawnionym do wniesienia aktu oskarżenia do sądu jest właśnie pokrzywdzony.

Natomiast prokurator podejmie się sporządzenia aktu oskarżenia do sądu jedynie wówczas, gdy wymaga tego interes społeczny. Ma to miejsce wówczas, gdy zagrożony został nie tylko interes indywidualny, ale również interes społeczny.

Prokurator (policja) ma jednak obowiązek ścigania sprawcy, jeżeli pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą.

W innym przypadkach ustawodawca uzależnił wolę ścigania występku lekkiego uszkodzenia ciała (umyślnego i nieumyślnego) od woli pokrzywdzonego. Jednakże ściganie następuje z oskarżenia prywatnego, o ile naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwały dłużej niż siedem dni.

W przypadku dłuższych dolegliwości ściganie odbywa się w trybie publicznoskargowym, przez prokuratora (policję). Ma to sens o tyle, że w przypadku nieumyślnego uszkodzenia ciała, wszelkie działania osób trzecich – prokuratora czy policji, podjęte wbrew woli pokrzywdzonego, mogłyby popsuć dotychczasowe dobre relacje między stronami zajścia.

Niestety są również sytuacje, gdy prokurator odmawia objęcia skargi swoją ochroną, a pokrzywdzony nie jest w stanie sobie sam poradzić.

Kto może być sprawcą tego przestępstwa?

Przestępstwo lekkiego uszkodzenia ciała można przypisać tylko tej osobie, która swoim działaniem lub zaniechaniem spowodowała konkretne obrażenia powodujące naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż siedem dni.

Dla przypisania komukolwiek popełnienia lekkiego uszkodzenia ciała konieczne jest wykazanie, że dana osoba swoim działaniem (lub zaniechaniem) spowodowała u pokrzywdzonego wystąpienie konkretnych obrażeń ciała, powodujących naruszenie czynności narządów ciała lub rozstrój zdrowia na okres nieprzekraczający 7 dni.

Nie jest również tak, że niemożliwość ustalenia, które z konkretnych obrażeń należy wiązać z konkretnym działaniem uczestnika pobicia (a więc indywidualizacji działania co do spowodowania konkretnych obrażeń), sama w sobie eliminuje możliwość przypisania mu przestępstwa znamionowego skutkiem.

Wykręcanie pokrzywdzonemu ręki, które spowodowało u pokrzywdzonego skręcenie prawego przedramienia i nadgarstka wypełnia zazwyczaj znamiona lekkiego uszkodzenia ciała.

Jaka kara za przestępstwo lekkiego uszkodzenia ciała?

Przestępstwo umyślnego naruszenia narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwające nie dłużej niż siedem dni podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch (art. 157 § 2 k.k.). Natomiast jeżeli sprawca przestępstwa działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, albo pozbawienia wolności do roku.

Jaka jest różnica między lekkim uszkodzeniem ciała a przestępstwem naruszenia nietykalności cielesnej?

Jak wskazuje orzecznictwo sądowe, przy lekkim uszkodzeniu ciała mamy do czynienia z krótkotrwałym zaburzeniem funkcjonowania organizmu, to naruszenie nietykalności cielesnej skutku w tej postaci nie wywołuje, lecz co najwyżej pozostawia przemijające ślady w postaci zasinienia lub zaczerwienienia.

About the author

Jako legalnie działająca firma pod numerem NIP: 665-259-59-85, REGON: 369166329 dostarczamy produktów najwyższej jakości.