Kupiłem rzecz, która się popsuła – Reklamacja, rękojmia

1. usunięcia wady,
2. wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad,
3. obniżenia ceny,
4. odstąpienie od umowy.

Adwokat podkreśla, że powyższe uprawnienia z rękojmi są niezależne od gwarancji. To ty decydujesz, czy korzystasz z gwarancji czy z rękojmi. Na podstawie gwarancji odpowiada ten, kto wystawił dokument gwarancyjny, zazwyczaj producent. Natomiast na podstawie rękojmi odpowiada zawsze sprzedawca. 

Wybrane żądanie trzeba konkretnie sprzedawcy przedstawić. Sprzedawca nie ma obowiązku domyślać się, o co nam chodzi. Zazwyczaj również sprzedawca nie podpowiada, jakie mamy prawa, bo nie leży to w jego interesie.

 

„Korzystam z rękojmi i żądam np. wymiany rzeczy na nową, bo raz była naprawiana i nadal wada nie została usunięta”.

Obecnie kupujący-konsument ma większą swobodę w zakresie wyboru uprawnień, z których może skorzystać na wypadek wady rzeczy.

Uprawnienia z tytułu rękojmi przysługują kupującemu niezależnie od tego, czy wada jest istotna, czy też nieistotna.

To czy wada rzeczy sprzedanej jest istotna czy nieistotna ma jedynie wpływ na możliwość lub brak uprawnienia do odstąpienia od umowy, co jest uprawnieniem najdalej idącym i stosowanym w ostateczności.

Kiedy i jak można odstąpić od umowy sprzedaży konsumenckiej?

Najmocniejsze i najdalej idące jest uprawnienie do odstąpienia od umowy. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy nie wymaga od kupującego zachowania formy szczególnej, powinno jednak zostać złożone sprzedawcy, w taki sposób, aby mógł on zapoznać się z jego treścią i aby wyraźnie stwierdzało, o co kupującemu chodzi.

Często kupujący jedynie informują sprzedawcę o ujawnionej wadzie, jednak adwokat podkreśla, że taka informacja z punktu widzenia prawa nie ma żadnego znaczenia dla sprzedawcy i sprzedawca może śmiało ją zignorować i tak zazwyczaj się dzieje, gdy klient nie jest uświadomiony. Dlatego tak ważne jest wyraźne wyrażenie swojej woli, czego się chce, jakie ma się żądanie.

W praktyce podkreśla się, że samo żądanie zwrotu wpłaconej za towar kwoty, czy też złożenie od razu pozwu do sądu nie jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o odstąpieniu od umowy sprzedaży. Aby żądać zwrotu ceny należy skutecznie złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Co równie ważne takie oświadczenie musi wskazywać powód odstąpienia od umowy, czyli co takiego stało się z rzeczą, że kupujący chce rozwiązania umowy. Ta przyczyna będzie bowiem później badana w ewentualnym procesie sądowym. Jest to również o tyle ważne, że nie można od tak sobie odstąpić od umowy, bowiem kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada rzeczy jest nieistotna. A więc po pierwsze wada musi być istotna.

Sąd Najwyższy wypowiadał się już w zakresie istotności wady i podpowiedział, że to, czy mamy do czynienia z wadą istotna czy nie należy przede wszystkim eksponować odpowiednie oczekiwania nabywcy-kupującego rzeczy związane z jej funkcjonowaniem. Nabywca rzeczy może oczekiwać nie tylko ogólnej sprawności technicznej, ale także sprawnego normalnego i niezakłóconego funkcjonowania wszystkich jego zespołów i elementów, pozwalających na właściwą i normalną eksploatację zgodnie z przeznaczeniem rzeczy i parametrami techniczno-eksploatacyjnymi.

Kiedy można żądać obniżenia ceny?

Obecnie kupujący ma prawo złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny. Poprzednio miał jedynie prawo żądania obniżenia ceny. Ta różnica w praktyce jest istotna. Obecnie kupujący poprzez jedynie swoje oświadczenie, jednostronnie powoduje obniżenie ceny dotkniętej wadą. Jednocześnie w odpowiedzi na takie żądanie sprzedawca może chcieć wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub ją naprawić.

Warto cały czas pamiętać, że milczenie sprzedawcy przez 14 dni spowoduje z automatu akceptację ceny zaproponowanej przez kupującego konsumenta.

Ostatecznie o tym, o ile cena zostanie skutecznie obniżona zadecyduje sąd w sprawie bądź to wytoczonej przez kupującego, jeśli będzie żądał zwrotu części zapłaconej kwoty, lub przez sprzedawcę, jeśli konsument nie chce dopłacić różnicy. Jak stanowi przepis obniżenie ceny powinno się dokonać w takim zakresie, aby obniżona cena pozostawała w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.

Co może sprzedawca?

Jeszcze raz adwokat podkreśla, że sprzedawca nie jest bezbronny i w odpowiedzi na oświadczenie obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy może niezwłocznie w sposób niepociągający za sobą nadmiernej uciążliwości dla kupującego wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub naprawić rzecz. Sprzedawca musi faktycznie te czynności wykonać, a nie tylko deklarować. Należy np. niezwłocznie rzecz naprawić, aby stała się sprawna. Wymiana lub naprawa mają być niezwłoczne, czyli tyle ile potrzeba w normalnym toku czynności, np. odebrać rzecz od konsumenta, wysłać do serwisu, naprawić, odebrać z serwisu, dostarczyć konsumentowi, bez zwłoki na którymkolwiek z etapów. Należy cały czas pamiętać, że obecnie przepisy są tak skonstruowane, że interes klienta-konsumenta góruje nad interesem sprzedawcy.

Warto pamiętać, że jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady konsument może skutecznie złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny lub odstąpieniu od umowy i sprzedawca nie będzie w stanie skutecznie się temu oprzeć.

Ponadto nowe przepisy są dodatkowo korzystniejsze dla konsumentów, gdyż jeżeli kupujący jest konsumentem to może on domagać się, aby sprzedawca w miejsce zaproponowanej naprawy dokonał wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad albo w miejsce wymiany dokonał naprawy rzeczy.

Jednak i tu jest ograniczenie, które zabezpiecza sprzedawcę. Konsument nie może realizować tych żądań czyli nie będzie mógł domagać się w miejsce zaproponowanej naprawy wymiany rzeczy oraz w miejsce wymiany naprawy, jeśli doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę.

Przyjmuje się w praktyce, że koszt naprawy lub wymiany będzie można uznać za nadmierny, jeżeli jest on wyższy od wartości rzeczy lub jej równy.

Znaczenie ma również rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a więc charakter wady, jaka to wada, czym się przejawia?  W związku z tym obrona sprzedawcy może iść w kierunku wykazania, że rodzaj i znaczenie wady są niewspółmiernie małe do kosztów żądanego przez kupującego sposobu usunięcia niezgodności (wymiany rzeczy lub usunięcia wady).

W jakim terminie sprzedawca powinien się ustosunkować do żądania i co jeśli tego nie zrobi?

Jeżeli kupujący będący konsumentem zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione.