Automatyczny rozwód po separacji – co oznacza?

Separacja polega na pozostawaniu przez małżonków w rozłączeniu na mocy porozumienia lub orzeczenia sądu. Wiele osób zastanawia się, czy istnieje coś takiego, jak automatyczny rozwód po separacji.

Mogłoby się wydawać, że separacja powinna ułatwiać uzyskanie rozwodu. Czy jednak jest tak w rzeczywistości? Jak wziąć rozwód po separacji?

Czym różni się rozwód od separacji?

Rozwód i separacja to rozwiązania jednocześnie podobne i różne. Podstawową różnicą między tymi pojęciami jest fakt, że rozwód stanowi ostateczne rozwiązanie małżeństwa i pozwala byłym małżonkom zawrzeć nowy, formalny związek. Natomiast separacja jedynie zawiesza część obowiązków małżeńskich, zatem jest odwracalna. 

Separację można podzielić na tę faktyczną i formalną. Pierwsza polega na tym, że małżonkowie nie mieszkają ze sobą ze względu na porozumienie, które zawarli bez ingerencji sądu. Druga ma charakter sformalizowany, czyli polega na wydaniu przez sąd odpowiedniego postanowienia.

Orzeczenie separacji przez sąd prowadzi między innymi do powstania rozdzielności majątkowej między małżonkami. Pozwala także – podobnie jak rozwód – domagać się alimentów, czy podziału majątku wspólnego. 

Zasadniczo, separacja jest uznawana za rozwiązanie łatwiejsze i szybsze. Jak przy rozwodzie, sąd orzeka o separacji w przypadku nastąpienia całkowitego rozkładu pożycia małżeńskiego, jednak tutaj – przy separacji – zupełny rozkład pożycia małżeńskiego nie musi być trwały, jak ma to miejsce przy rozwodzie.  

Ile trwa separacja?

Separacja nie jest określana czasowo przez sąd. Wydając takie orzeczenie, sąd nie wyznacza żadnych ram czasowych separacji, a to oznacza, że od woli stron zależy, czy i kiedy separację przerwą. Zakończenie separacji ma miejsce w dwóch przypadkach:

• kiedy małżonkowie występują z wnioskiem o zniesienie separacji,
• kiedy małżonkowie lub jeden z małżonków wnosi pozew o rozwód i zakończenie małżeństwa.

Co to oznacza? Krótko mówiąc, że zmiana z separacji na rozwód zależy tylko i wyłącznie od woli małżonków, czyli również tego, czy separacja pomoże im rozwiązać problemy, czy wręcz przeciwnie – jeszcze je pogłębi. 

Psychologowie twierdzą, że rozłąka trwająca więcej niż 6 miesięcy prowadzi do trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, czyli może stanowić podstawę orzeczenia rozwodu.

Istnieją jednak również takie pary, które w separacji pozostają latami, a finalnie dochodzą do porozumienia i wracają do siebie. Należy pamiętać zatem, że odpowiedź na pytanie “kiedy separacja przechodzi w rozwód? brzmi: nigdy. Separacja nigdy automatycznie nie przechodzi w rozwód.

Czy separacja pomaga uzyskać rozwód?

Jak zostało wspomniane, separacja może polegać na tym, że małżonkowie decydują się odpocząć od siebie i zamieszkać osobno. Takie rozwiązanie nie pozwala jednak uregulować wielu kwestii formalnych.

Separacja orzeczona przez sąd prowadzi do takich konsekwencji, jak powstanie rozdzielności majątkowej, jednak aby zapadło orzeczenia separacji, sąd musi stwierdzić, że doszło do rozkładu pożycia małżeńskiego, czyli trzech więzi:

• emocjonalnej,
• fizycznej,
• gospodarczej.

Podobne warunki dotyczą uzyskania rozwodu, przy czym w przypadku separacji zupełny rozkład pożycia małżeńskiego może być tymczasowy, a w przypadku rozwodu – trwały.

Pozew o rozwód po separacji powinien prowadzić więc do szybszego i łatwiejszego uzyskania pożądanego orzeczenia sądowego, gdyż separacja stanowi dowód na rozkład pożycia małżeńskiego.

Chociaż pozostawanie w separacji przed rozwodem nie jest konieczne, to bez wątpienia upraszcza wszystkie sprawy związane z rozwodem. Dotyczy to także innych kwestii niż sam rozwód, mianowicie tych związanych z majątkiem wspólnym oraz wspólnymi dziećmi. 

Pozostają w separacji, małżonkowie mają czas na uregulowanie różnych spraw, w tym obowiązków alimentacyjnych, realizacji kontaktów z dziećmi czy sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej. W przypadku separacji orzeczonej przez sąd może dojść również do podziału majątku wspólnego, w tym zwłaszcza do rozstrzygnięcia w kwestii sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej.

Podsumowując, rozwód po 10 latach separacji może być więc procesem o wiele prostszym niż rozwód bez separacji i to nie tylko z perspektywy wspomnianych zagadnień, ale również z punktu widzenia emocjonalnego. Po kilku latach separacji małżonkowie powinni być pewni swojej decyzji o rozwodzie, świadomi konsekwencji takiego rozwiązania i pogodzeni z faktem, że ich małżeństwo się rozpadło. 

Rozwód czy separacja?

Pary, którym od dłuższego czasu niezbyt dobrze się układa, często zastanawiają się, co jest lepsze: rozwód czy separacja? Bywa również, że małżonkowie nie mogą uzyskać rozwodu, ponieważ sąd oddala ich pozew ze względu na dobro małoletnich dzieci lub inne okoliczności, które sprawiają, że taka decyzja będzie sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. 

Jeśli jednak strony mają wolny wybór, co będzie lepsze: orzeczenie rozwodu czy separacji? Warto pamiętać, że osoba rozwiedziona:

• nie musi pomagać byłemu małżonkowi,
• może zawrzeć nowy związek formalny,
• może wrócić do poprzedniego nazwiska, 
• nie może cofnąć swojej decyzji – rozwód trwale rozwiązuje małżeństwo, a jedyny sposób na powrót do byłego małżonka to ponowne zawarcie związku małżeńskiego.

Separacja na tle rozwodu wydaje się rozwiązaniem lepszym dla tych par, które mają jeszcze nadzieję na dojście do porozumienia. Nie prowadzi bowiem do trwałego zakończenia małżeństwa.

Wielu parom daje szansę na spojrzenie z dystansem na wszelkie problemy i podjęcie obiektywnej decyzji o ewentualnym ratowaniu związku lub wręcz przeciwnie – o jego zakończeniu.  

Po orzeczeniu separacji:

• następuje rozdzielność majątkowa,
• nie można wrócić do dawnego nazwiska,
• nie można zawrzeć nowego związku małżeńskiego,
• można posiadać parterów (związki nieformalne),
• należy udzielać pomocy byłemu małżonkowi,
• można prowadzić osobne gospodarstwo domowe,
• można ubiegać się o alimenty,
• można podzielić majątek wspólny,
• można uregulować kwestie związane ze sprawowaniem opieki nad dziećmi.

Separacja to także niższe koszty sądowe. Za rozprawę małżonkowie płacą 100 zł, jeśli są ze sobą zgodni, a 600 zł, jeśli pozostają w sporze. Natomiast opłata za pozew rozwodowy zawsze wynosi 600 zł.