Rezygnacja z mediacji – wzór

Czym są mediacje?

Przeprowadzenie mediacji to taki sposób rozwiązywania konfliktu, w którym bierze udział bezstronny mediator. Efektem mediacji powinna być ugoda, której postanowienia są satysfakcjonujące dla obu stron.

Mediator ma za zadanie stworzyć dla nich podstawy do dialogu, pilnować dobrowolności i uzyskania efektu satysfakcji z wypracowanego wspólnie rozwiązania. Postępowanie mediacyjne jest niejawne, dlatego zadaniem mediatora jest także zachowanie wszystkich faktów, o których dowiedział się podczas mediacji, w tajemnicy.

UWAGA: Mediator nie może być świadkiem w sądzie, chyba że obie strony mediacji zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.

Sąd może skierować sprawę na postępowanie mediacyjne tylko raz w danym toku postępowania oraz tylko do chwili zamknięcia pierwszego posiedzenia. Wyjątkiem od tej reguły jest złożenie przez strony zgodnego wniosku o wszczęcie postępowania mediacyjnego.

Mediacje rozpoczynają się w chwili doręczenia mediatorowi wniosku o ich prowadzenie. Jeśli to sąd kieruje strony na mediacje, zwykle wyznacza im termin jednego miesiąca na zawarcie ugody.

Sam termin posiedzenia oraz miejsce posiedzenia wyznacza z kolei mediator właściwy w danej sprawie. Z ich przebiegu sporządza także protokół, w którym ujmuje: dane stron, czas i miejsce, a także wynik mediacji. Odpis protokołu otrzymują wszyscy uczestnicy postępowania. 

Jak kończą się mediacje?

Zasadniczo, mediacje powinny zakończyć się zawarciem ugody dotyczącej części lub wszystkich konfliktowych spraw. Jeśli strony zawierają porozumienie mediacyjne, mediator omawia z nimi proces wprowadzania ugody w życie. W przypadku ugody niepełnej jego zadaniem jest zaś wskazanie stronom alternatywnych procedur, które mogą pomóc rozwiązać pozostałe problemy.

Co ważne, zakończenie mediacji może nastąpić też na wniosek – jednej ze stron lub mediatora. Ponieważ mediacje są dobrowolne, strony mogą wycofać się z nich w dowolnym momencie i z dowolnego powodu. Rezygnacja z mediacji nie wywołuje negatywnych konsekwencji, ale też nie zwalnia strony z obowiązku zapłaty – postępowanie mediacyjne wiąże się z opłatą mediacyjną. 

Mediator również może przerwać postępowanie mediacyjne w przypadku gdy:

• uzna, że strona nie jest świadoma skutków zawartego porozumienia,
• strona nie jest zdolna do uczestniczenia w mediacjach ze względu na swój stan zdrowia,
• uzna, że strony za pomocą mediacji chcą osiągnąć nieuczciwe korzyści,
• uzna, że strony nie chcą zaangażować się w postępowanie,
• uzna, że zawarcie porozumienia jest niemożliwie,
• stwierdzi, że sam nie jest bezstronny.

Czy można odmówić mediacji?

Jak zostało wspomniane, na mediacje strony może skierować sąd. Istnieje także możliwość rozpoczęcia postępowania mediacyjnego na ich wniosek. W związku z tym pojawia się pytanie, czy mediacja jest obowiązkowa. Należy wiedzieć, że jedną z podstawowych zasad prowadzenia mediacji jest dobrowolność.

Jeśli więc jedna ze stron nie zgadza się na mediacje, nie można ich prowadzić. Jest to równoznaczne z tym, że obie strony mają prawo odmówić mediacji bez żadnych konsekwencji. Odpowiednie pismo w tej sprawie należy złożyć w sądzie w terminie 7 dni od otrzymania postanowienia o skierowaniu na mediacje. 

Odmowa mediacji powinna być uzasadniona. Argumentem, który uzasadnia odmowę udziału w mediacji, może być na przykład przeświadczenie, że strony nie dojdą do porozumienia. Przyczyną odmowy może być też fakt, że mediacje nie są darmowe. Zgodnie z przepisami:

Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony.

Wynagrodzenie mediatora strony pokrywają solidarnie. Pierwsze spotkanie z mediatorem, na którym przedstawia on zasady mediacji, to koszt około 150 zł netto, a koszt kolejnych spotkań to 100 zł. Im szybciej strony dojdą więc do porozumienia, tym mniejszym wydatkiem będzie dla nich postępowanie mediacyjne. Z drugiej jednak strony całkowita opłata za mediacje nie może przekroczyć sumy 450 zł netto. 

Jeśli natomiast postępowanie dotyczy praw majątkowych, wynagrodzenie mediatora to 1% od wartości przedmiotu sporu.

Odmowa mediacji musi być uzasadniona

Należy wiedzieć, że chociaż odmowa udziału w mediacji jest jak najbardziej dozwolona, to rezygnacja z mediacji bez uzasadnienia może skutkować obciążeniem strony dodatkowymi kosztami. Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, art. 103 § 2:

§ 1. Niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta obowiązek zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem.

2. Przepis § 1 dotyczy zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego powołania dowodów, a także oczywiście nieuzasadnionej odmowy poddania się mediacji.

3. Jeżeli strona:

1) pomimo wezwania do osobistego stawiennictwa nie stawiła się w celu udziału w czynności sądu i nie usprawiedliwiła swego niestawiennictwa,

2) w toku postępowania bez usprawiedliwienia nie stawiła się na posiedzenie mediacyjne pomimo wcześniejszego wyrażenia zgody na mediację

– sąd może, niezależnie od wyniku sprawy, włożyć na tę stronę obowiązek zwrotu kosztów w części wyższej, niż nakazywałby to wynik sprawy, a nawet zwrotu kosztów w całości.

4. O możliwości tej sąd poucza strony przy wezwaniu do osobistego stawiennictwa lub przy skierowaniu stron do mediacji.

Zatem, o ile brak uzasadniony zgody na mediację wyrażony przed rozpoczęciem postępowania mediacyjnego nie może wiązać się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami, tak już rezygnacja z mediacji bez uzasadnienia, zwłaszcza po wszczęciu postępowania mediacyjnego może wiązać się z karą w postaci dodatkowych kosztów. 

Odpowiedź na pytanie „jak wycofać się z mediacji?” sprowadza się zatem do złożenia odpowiedniego oświadczenia woli o rezygnacji, połączonego z uzasadnieniem odmowy dalszego uczestnictwa w postępowaniu mediacyjnym. 

Czy warto spróbować mediacji?

Czy wniosek o przeprowadzenie mediacji może faktycznie przynieść coś dobrego? Chociaż mediacje wiążą się z pewnymi kosztami, istnieje szereg powodów, dla których warto przynajmniej spróbować wziąć udział w postępowaniu mediacyjnym. Takie rozwiązanie pozwala:

• poprawić lub nawiązać komunikację między stronami,
• wznowić kontakty między stronami,
• obniżyć poziom negatywnych emocji,
• porozumieć się w zakresie wzajemnych interesów, potrzeb i obaw,
• uniknąć stresu związanego z postępowaniem sądowym,
• zachować kontrolę nad treścią porozumienia,
• wypracować korzystne dla obu stron porozumienia.

Mediacje trwają krócej niż postępowanie sądowe. Często okazują się także rozwiązaniem tańszym. Co więcej, strony mogą też szybciej wprowadzić w życie postanowienia ujęte w ugodzie.

Nie można zapomnieć również o takich korzyściach mediacji, jak poprawa relacji, wyzbycie się negatywnych emocji czy nauka komunikacji w trudnych okolicznościach. Zanim więc strona zrezygnuje z mediacji, powinna wziąć pod uwagę wszystkie te czynniki.

Kilka zdań na koniec

Przeprowadzenie mediacji na zgodny wniosek stron może pomóc w rozwikłaniu sporu, niestety bywa i tak, że w trakcie mediacji, a nawet jeszcze przed ich rozpoczęciem, jedna ze stron chce zrezygnować z mediacji, ponieważ nie widzi cienia szansy na polubowne załatwienie sprawy.

Oczywiście w związku z prowadzeniem mediacji, obie strony mediacji muszą wyrazić zgodę na mediację. Natomiast w przypadku braku zgody na mediację, postępowanie mediacyjne nie jest wszczynane.

Rezygnacja z mediacji, na które obie strony wyraziły zgodę, może odbyć się na każdym etapie postępowania sądowego. Co więcej, o zakończeniu postępowania mediator postanawia także w sytuacjach, kiedy sam nie widzi szans na polubowne rozwiązanie sporu i zawarcie ugody.

Mediator przerwie mediacje ze swojej inicjatywy także gdy strony niechętnie uczestniczą w mediacjach, lub gdy mediator nabierze podejrzeń, że mediacje zmierzają do osiągnięcia przez jedną ze stron nieuczciwych korzyści.