Brak zgody na mediację – wzór

Mediacje – co to takiego?

Mediacje to próby ugodowego rozwiązania sporu na drodze negocjacji, w których udział poza stronami biorą także neutralne, bezstronne osoby trzecie – mediatorzy.

Mediacje powinny zakończyć się rozwiązaniem satysfakcjonującym obie strony sporu. Wymagają jednak pewnych kompromisów. Mediacje nie będą skuteczne, jeśli obie strony nie będą szły na żadne ustępstwa.

Kluczowy dla sukcesu mediacji jest też udział bezstronnej osoby trzeciej (mediator), której zadaniem jest wspieranie procesu negocjacji, łagodzenie powstających napięć i pomaganie stronom dojść do porozumienia.

Art. 183(3a). – Metody mediacji – Kodeks postępowania cywilnego.

Mediator prowadzi mediację, wykorzystując różne metody zmierzające do polubownego rozwiązania sporu, w tym poprzez wspieranie stron w formułowaniu przez nie propozycji ugodowych, lub na zgodny wniosek stron może wskazać sposoby rozwiązania sporu, które nie są dla stron wiążące.

Mediacje rządzą się pewnymi prawami. Najważniejsze zasady mediacji to:

• dobrowolność – strony muszą wyrazić dobrowolną zgodę na udział w mediacjach i mogą cofnąć ją w każdym momencie, w trakcie negocjacji nie mogą być poddawane żadnej presji czy naciskom,
• poufność – przebieg mediacji jest objęty tajemnicą,
• bezstronność – wszystkie strony mediacji mają równe prawa,
• neutralność – mediator ma być neutralny, nie może narzucać stronom propozycji rozwiązania sporu, jedynie na wniosek stron może zaproponować im dostępne rozwiązania,
• akceptowalność – strony muszą zaakceptować konkretnego mediatora i przyjąć jego pomoc w negocjacjach, mają też prawo uzgodnić z nim własne zasady mediacji. 

Kto decyduje o wyborze mediatora?

Mediatora wybrać mogą strony postępowania mediacyjnego lub sąd. Jeśli strony z jakichś przyczyn nie są zgodne co do ustalenia kto ma być mediatorem, lub po prostu nie wiedzą kogo wybrać, sąd wyznaczy mediatora, który jego zdaniem sprawdzi się najlepiej w zakresie prowadzenia mediacji z danej natury problemu.

Umiejętności mediatora w zakresie prowadzenia mediacji będą kluczowe dla końcowego efektu i mogą przesądzić o powodzeniu lub niepowodzeniu mediacji i negocjacji.

Trzeba mieć świadomość, że sąd wyznaczy mediatora, biorąc pod uwagę w pierwszej kolejności stałych mediatorów, stałych, czyli takich, którzy wpisani są na listę, którą prowadzi sąd.

Czy mediację są obowiązkowe?

Podstawową zasadą mediacji jest ich dobrowolność, dlatego mediacje nigdy nie są obowiązkowe. Każda ze stron może złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji na dowolnym etapie postępowania sądowego.

Aby można było przystąpić do postępowania mediacyjnego, obie strony sporu muszą wyrazić dobrowolną zgodę na mediację. Co więcej, na każdym etapie takiego postępowania można z niego zrezygnować.

Do rezygnacji z postępowania mediacyjnego żadna ze stron nie potrzebuje zgody drugiej strony.

Czy można nie zgodzić się na mediację?

Jak zostało wspomniane, mediacje są dla stron dobrowolne, dlatego mogą one nie zgodzić się na mediację lub wycofać z nich na każdym etapie postępowania. Najczęściej dzieje się tak wtedy, kiedy jedna ze stron dostrzega, że druga nie chce godzić się na ustępstwa. Co natomiast z osobą mediatora?

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego art. 183:

§ 4. Stały mediator może odmówić prowadzenia mediacji tylko z ważnych powodów, o których jest obowiązany niezwłocznie powiadomić strony, a jeżeli strony do mediacji skierował sąd – również sąd.

Mediator może zakończyć postępowanie mediacyjne między innymi w przypadku, kiedy uzna, że istnieje konflikt interesów o charakterze profesjonalnym lub osobistym ze stronami, bądź ich pełnomocnikami.

Czy mediacje mają sens?

Cel mediacji to wypracowanie rozwiązania, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron konfliktu. Mediacje nie mają na celu ustalenia, kto ma rację w sporze. Służą złagodzeniu konfliktu. Aby wiedzieć, czy mediacje mają sens, należy przyjrzeć się ich zaletom. 

Mediacje:

• pozwalają spojrzeć na spór z innej perspektywy,
• skłaniają strony do rozważenia problemu z punktu widzenia drugiego podmiotu,
• pomagają zadbać o prawidłowe relacje międzyludzkie,
• dają stronom większą kontrolę nad wynikiem rozwiązania sporu,
• pozwalają zwiększyć szanse na trwałe usunięcie konfliktu,
• pozwalają wypracować rozwiązanie, które będzie dostosowane do potrzeb i oczekiwań stron,
• skracają czas trwania postępowania sądowego,
• zaspokajają potrzebę opowiedzenia o swoich krzywdach,
• dają stronom równorzędną pozycję,
• przekładają się na wyższą skuteczność realizacji porozumienia, ponieważ strony same je wypracowały,
• obniżają koszty postępowania sądowego.

Mediacja ma największy sens, jeżeli strony wybiorą ją dobrowolnie i szczerze zamiast postępowania sądowego – w przeciwnym razie może stanowić jedynie sposób na przedłużenie postępowania.

Jak przebiega mediacja sądowa?

Mediacja sądowa może dotyczyć spraw rodzinnych, a także spraw karnych i cywilnych, na przykład spraw dotyczących długu. Przebieg mediacji rozpoczyna się od otrzymania postanowienia sądu przez mediatora.

Ten ustala termin i miejsce spotkania, o którym informuje strony. Wyjaśnia też zasady i przebieg postępowania. Ponownie pyta, czy strony wyrażają zgodę na mediację. 

Przed pierwszą sesją mediator może poprosić strony o deklaracje stanowisk. Co ważne, mediator nie może przekazać takich informacji drugiej stronie, ponieważ obowiązuje go zasada poufności.

Podczas spotkania strony mają prawo przedstawić swoje stanowiska, jeśli jednak spór wiąże się z dużymi emocjami, mediator może wcześniej spotkać się z każdą ze stron osobno.

Mediator dysponując wiedzą od obu stron, będzie starał się zbliżyć do siebie ich stanowiska. To pomaga podmiotom wypracować kompromis.

Jego efektem jest ugoda mediacyjna, którą strony formułują już z pomocą mediatora. O zakończeniu mediacji mają możliwość zadecydować zarówno strony, jak i mediator.

Koszty mediacji

Mediacje związane z tocząca się sprawą sądową obciążają strony kosztami w wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora.

W przypadku mediacji karnej i z nieletnim sprawcą czynu karalnego koszty pokrywa w całości Skarb Państwa. Jeśli zaś strony sporu same zgłosiły się do mediatora, bez skierowania sądu, w całości pokrywają koszty mediacji.

W takim przypadku wynagrodzenie za mediacje ustala się przed ich rozpoczęciem. 

Odmowa udziału w mediacji

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, odmowa mediacji może nastąpić w ciągu tygodnia od skierowania stron przez sąd do mediacji.

Mówi o tym art. 183 KPC w brzmieniu:

§ 2. Mediacji nie prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji nie wyraziła zgody na mediację.

Odmowa udziału w mediacjach to oświadczenie woli, które należy wnieść na piśmie do sądu, który prowadzi sprawę.