Przestępstwo narażenia człowieka na zarażenie

Podstawowe informacje o przestępstwie narażenia człowieka na zarażenie (art. 161 kodeksu karnego)

Karalność narażenia innego człowieka na zarażenie niektórymi rodzajami chorób jest wyrazem szczególnej ochrony ludzkiego zdrowia i życia. Przewidziana w Kodeksie karnym ochrona przed zarażeniem jest tak daleko idąca, że nie dotyczy jedynie zarażenia chorobą, ale już bezpośredniego narażenia innego człowieka na zarażenie chorobą.

Narażenie na zarażenie jaką chorobą jest karalne?

Karalne jest narażenie na zarażenie wirusem HIV, chorobą weneryczną lub zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub chorobą realnie zagrażającą życiu. Choroba zakaźna, na zarażenie którą narażany jest pokrzywdzony, nie musi być jednocześnie chorobą realnie zagrażającą życiu ani ciężką chorobą nieuleczalną.

Czy przestępstwo narażenia człowieka na zarażenie jest popełnione, gdy nie dojdzie do zarażenia?

Karalne jest już bezpośrednie narażenie innego człowieka na zarażenie chorobą. Do uznania przestępstwa za dokonane nie jest zatem wymagane zarażenie. Z tego względu narażenie na zarażenie chorobą jest uznawane za przestępstwo formalne (bezskutkowe, niezależne od skutku w postaci zarażenia).

Bezpośredniość narażenia innej osoby na zarażenie chorobą występuje w sytuacji realnie grożącej innej osobie niebezpieczeństwem zarażenia, np. w wypadku kontaktu ze śliną albo krwią zarażonego.

Kto może odpowiadać za przestępstwo narażenia innej osoby na zarażenie chorobą?

Sprawcą przestępstwa może być tylko osoba zarażona wirusem HIV, chorobą weneryczną lub zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub chorobą realnie zagrażającą życiu. Jest to zatem przestępstwo indywidualne (w odróżnieniu od powszechnego, które może być popełnione przez każdego).

Za narażenie innego człowieka na zarażenie odpowiada tylko osoba świadoma swojego nosicielstwa wirusa HIV lub zarażenia chorobą.

Przestępstwo może być popełnione tylko umyślnie z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym. Przestępstwo może zatem popełnić tylko ten, kto wiedząc o swoim zarażeniu, chce zarazić inną osobę lub przewiduje możliwość zarażenia i godzi się na nią.

Za bezpośrednie narażenie na zarażenie wirusem HIV grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. Za karalne narażenie na zarażenie inną chorobą grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Czy przestępstwo jest ścigane przez prokuratora?

Ściganie przestępstwa następuje na wniosek. Jest zatem konieczne, by osoba pokrzywdzona przestępstwem złożyła wniosek o ściganie sprawcy. Po złożeniu wniosku postępowanie toczy się z udziałem prokuratora, który po zgromadzeniu materiału dowodowego może wystąpić do sądu z aktem oskarżenia.

Czy pokrzywdzony może żądać od sprawcy naprawienia wywołanej zarażeniem szkody?

Osoba pokrzywdzona przestępstwem może dochodzić w postępowaniu karnym lub cywilnym zadośćuczynienia, odszkodowania lub renty, w wypadku, gdy na skutek przestępstwa narażenia człowieka na zarażenie doznała krzywdy lub poniosła szkodę.

Może być reprezentowana przez adwokata zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i w postępowaniu karnym karnym, celem ukarania sprawcy i dochodzenia swoich roszczeń finansowych.