Wniosek o umieszczenie w DPS bez zgody – wzór

Umieszczenie osoby chorej lub starszej w DPS a przepisy

W przypadku dobrowolnego umieszczenia osoby starszej lub osoby chorej w DPS zastosowanie znajdują przepisy ustawy o pomocy społecznej, a konkretnie art. 54 w brzmieniu:

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Opieka DPS należy się zatem osobom chorym, starszym i niepełnosprawnym, które potrzebują pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Placówka przyjmuje takich podopiecznych na ich własny wniosek.

Co jeśli pensjonariusz nie wyraża zgody na pobyt w DPS? Warto przytoczyć tutaj kolejny artykuł tej samej ustawy, czyli art. 54 w brzmieniu:

W przypadku gdy osoba bezwzględnie wymagająca pomocy lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej lub po umieszczeniu wycofają swoją zgodę, ośrodek pomocy społecznej lub dom pomocy społecznej są obowiązane do zawiadomienia o tym właściwego sądu, a jeżeli osoba taka nie ma przedstawiciela ustawowego lub opiekuna – prokuratora.

Oznacza to, że osoba starsza czy chora nie może być przetrzymywana w DPS wbrew swojej woli. Co zrobić więc w przypadku, kiedy domownik nie zgadza się na taki pobyt, choć jest on uzasadniony (przykładowe uzasadnienie wniosku o przyjęcie do DPS <- pobierzesz tutaj)?

Jak umieścić domownika w DPS bez jego zgody?

W przypadku tak zwanego przymusowego umieszczenia domownika w DPS zastosowanie znajdują już nie przepisy ustawy o pomocy społecznej, lecz przepisy  ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. 

Zgodnie z treścią tego aktu prawnego, wniosek o umieszczenie w DPS bez zgody można złożyć w przypadku, kiedy osoba chora lub jej opiekun nie wyrażają zgody na przyjęcie do domu pomocy społecznej, choć brak całodobowej opieki zagraża życiu tej osoby.

Dotyczy to wniosków przygotowanych przez sam organ do spraw pomocy społecznej (GOPS, MOPS) oraz przez kierownika szpitala psychiatrycznego, w którym przebywa dana osoba.

Jeśli zaś chodzi o wniosek do sądu o umieszczenie w DPS bez zgody przygotowywany przez krewnych podopiecznego, to zastosowanie znajdują w tym przypadku dwa artykuły tejże ustawy, mianowicie:

Osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej. (art. 38)

oraz

Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy. (art. 39)

Wniosek o umieszczenie domownika w DPS bez jego zgody może złożyć między innymi opiekun ustawowy osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Wcześniej jednak wniosek o umieszczenie w domu pomocy społecznej należy skierować do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania osoby starszej, który może wydać w tej sprawie zgodę zastępczą.  

Jak przygotować wniosek o umieszczenie w DPS bez zgody?

Pismo do sądu o pozwolenie na umieszczenie osoby starszej lub chorej w DPS można przygotować w oparciu o nasz wzór wniosku o umieszczenie w DPS bez zgody. Druk mają prawo wypełnić i wnieść do sądu opiekuńczego:

• małżonek,
• krewni w linii prostej,
• rodzeństwo, 
• przedstawiciel ustawowy osoby starszej/chorej. 

Wzór wniosku do sądu o umieszczenie w DPS bez zgody odnosi się do wspomnianych przepisów ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

Należy wykazać w nim zatem, że osoba, która ma zostać umieszczona w DPS ze względu na swój stan psychiczny, nie jest w stanie podjąć takiej decyzji samodzielnie.

Sąd opiekuńczy zaakceptuje wniosek, jeśli pobyt w domu pomocy społecznej będzie rozwiązaniem korzystnym dla takiej osoby. 

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego, umieszczenie domownika w domu pomocy społecznej ma być środkiem podejmowanym w interesie tej osoby – służy zapewnieniu jej koniecznej opieki medycznej i zadowalających warunków życiowych.

Przy podejmowaniu decyzji sąd opiekuńczy bierze więc pod uwagę zgromadzony materiał dowodowy oraz dopuszcza do udziału w sprawie  – w miarę możliwości – samego zainteresowanego, czyli osobę starszą/chorą.

Jak przebiega postępowanie w sprawie umieszczenia osoby chorej lub starszej w DPS bez zgody?

Osobie chorej lub starszej w postępowaniu przed sądem opiekuńczym w sprawie umieszczenia w DPS przyznaje się status uczestnika postępowania.

Oznacza to, że ma ona możliwość wypowiedzenia się przed sądem. Dla osoby chorej/starszej może zostać ustanowiony także pełnomocnik z urzędu, jeśli osoba ta nie jest w stanie zeznawać przed sądem lub gdy sąd sam uzna, że jest to konieczne. 

Status uczestnika postępowania otrzymuje też:

• wnioskodawca, 
• przedstawiciel ustawowy osoby, której wniosek dotyczy.

O postępowaniu informuje się również małżonka danej osoby i/lub jej opiekuna faktycznego.

Rozprawa na wniosek o umieszczenie w domu pomocy społecznej powinna się odbyć w czasie nie dłuższym niż 14 dni od daty złożenia wniosku do sądu. W trakcie postępowania sąd może uzyskać opinię jednego lub kilku lekarzy psychiatrów.

Możliwe jest także poddanie danej osoby badaniu przez biegłego. Jeśli zaś dana osoba odmawia badania lub stawienia się na badania, sąd może zarządzić jej zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie przez policję.

Warto wiedzieć, że od postanowienia sądu opiekuńczego w sprawie umieszczenia w domu pomocy społecznej stronom – wnioskodawcy i uczestnikom – przysługuje apelacja.

Zsumowanie artykułu

Wniosek do sądu dotyczący umieszczenia w DPS bez zgody zostanie rozpatrzony pozytywnie, gdy:

• wskazana osoba potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji,
• i jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych.

Wniosek może złożyć opiekun prawny osoby ubezwłasnowolnionej, OPS lub kierownik szpitala psychiatrycznego gdy osoba ta nie wymaga dalszego leczenia psychiatrycznego.