Jak przygotować WOPFU? wypełniony przykład 2023

Co zawiera WOPFU?

Odpowiedzi na pytanie, co powinien zawierać WOPFU, należy szukać w treści rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym z późniejszymi zmianami.

Zgodnie z tymi przepisami, dokument powinien zawierać:

• opis indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych,
• wskazanie mocnych stron, predyspozycji, uzdolnień i zainteresowań ucznia,
• określenie zakresu i charakteru wsparcia ucznia ze strony nauczycieli, specjalistów, asystentów,
• zakres i charakter pomocy nauczyciela,
• opis przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia.

Jeśli chodzi o ostatni element, czyli przyczyny niepowodzeń i trudności w funkcjonowaniu, to obejmuje on między innymi:

• opis barier i ograniczeń, które utrudniają funkcjonowanie i uczestnictwo ucznia w życiu przedszkolnym/szkolnym,
• opis napotkanych trudności w zakresie włączenia ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym (w przypadku ucznia realizującego wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego, zajęcia edukacyjne indywidualnie, zajęcia w grupie liczącej do 5 uczniów), 
• opis efektów działań podejmowanych w celu ich przezwyciężenia.

Jak pisać WOPFU?

Przygotowaniem WOPFU zajmuje się zespół składający się z nauczycieli i specjalistów, którzy prowadzą zajęcia z danym uczniem, a jeśli uczęszcza on do placówki specjalnej – także z wychowawców grup wychowawczych.

Ponieważ nie istnieje jeden odgórnie obowiązujący wzór WOPFU, wiele osób zastanawia się, jak napisać WOPFU, aby dokument był wartościowy i przede wszystkim zgodny z obowiązującymi przepisami. Szukając odpowiedzi na to pytanie, warto przejrzeć WOPFU wypełnione, czyli przykładowe oceny poziomu funkcjonowania ucznia.

Na tej podstawie można przygotować schemat dokumentu, który spełni wymagania formalne. Należy sprawdzić jednak, czy w szkole nie obowiązuje gotowy formularz. Jeśli taki dokument został już opracowany, warto z niego korzystać, ponieważ ułatwia to organizację pracy w placówce. 

Należy wiedzieć, że WOPFU bywa sporządzane w postaci tabeli lub podpunktów. Na początku takiego dokumentu musi pojawić się metryczka ucznia z datą opracowania dokumentu, a także z wyliczeniem dokumentacji, na podstawie której postawiono diagnozę. Z kolei na końcu dokumentu muszą pojawić się:

• dane osób opracowujących WOPFU,
• informacja o przekazaniu kopii dokumentu rodzicom ucznia,
• informacja o dokonaniu okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia. 

Przykładowe sformułowania do WOPFU

Przykład wypełnionego WOPFU bardzo pomaga w przygotowaniu takiego dokumentu, zwłaszcza nauczycielom, którzy sporządzają go po raz pierwszy. Pismo, poza wymienionymi wyżej informacjami, powinno zawierać:

1. Opis indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych w odniesieniu do potrzeb, oczekiwań czy niepełnosprawności dziecka, np. słabowidzącego czy słabosłyszącego. Tutaj mogą pojawić się następujące określenia:

– uczeń wymaga indywidualnego podejścia,

– uczeń wymaga wspomagania nauczania (w jaki sposób),

– uczeń wymaga prowadzenia treningów odczytywania gestów, emocji,

– uczeń wymaga zadawania jasnych pytań,

– uczeń musi być stale motywowany do pracy i nagradzany,

– uczeń wymaga wzmocnienia samooceny,

– uczeń potrzebuje pomocy w wyrażaniu własnych emocji,

– uczeń musi utrwalać nabyte wiadomości i umiejętności,

– uczeń pracuje nad samodzielnością.

2. Mocne strony, predyspozycje, zainteresowania, uzdolnienia ucznia:

• skuteczne zapamiętywanie,
• wysoka zdolność do myślenia przyczynowo- skutkowego,
• łatwość posługiwania się językiem obcym,
• sprawne posługiwanie się komputerem…

3. Funkcjonowanie ucznia w klasie czy grupie rówieśniczej:

• uczeń nawiązuje prawidłowy kontakt z rówieśnikami,
• uczeń jest chętny do współpracy z innymi uczniami…

4. Zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów, asystenta lub pomocy nauczyciela:

• ćwiczenia orientacji przestrzennej,
• ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej,
• usprawnianie sensoryczne,
• doskonalenie umiejętności komunikacji werbalnej i pozawerbalnej,
• porady i konsultacje z pedagogiem szkolnym, 
• zajęcia socjoterapeutyczne,
• zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, 
• zajęcia dydaktyczno -wyrównawcze,
• zajęcia rozwijające uzdolnienia ucznia, np. plastyczne, muzyczne.

5. Przyczyny niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia:

• uczeń ma problemy w opanowaniu umiejętności matematycznych, 
• zła sytuacja materialna w rodzinie dziecka,
• negatywna atmosfera w domu dziecka,
• brak zainteresowania rodziców problemami dziecka w szkole,
• niesystematyczna praca dziecka.

6. Ocena efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W tym miejscu warto wykorzystać kilka przydatnych pytań, takich jak:

• które z realizowanych form i sposobów pomocy były skuteczne?  
• które z realizowanych form i sposobów pomocy były nieskuteczne?
• których wskazań nie udało się osiągnąć i co było przyczyną?
• jakie metody pracy z dzieckiem były najskuteczniejsze?
• w jakim zakresie nastąpił progres w rozwoju dziecka, a w jakim regres?

Jak przygotować się do stworzenia WOPFU?

Pedagodzy często zastanawiają się, jak poprawnie napisać WOPFU. Warto mieć więc na uwadze, że takiego dokumentu nie tworzy się z dnia na dzień. WOPFU jest wynikiem współpracy ucznia z zespołem specjalistów prowadzących zajęcia. Jest to także efekt obserwacji tego, jak zmieniają się zainteresowania dziecka, jak pojawiają się jego mocne strony i jak kształtują się jego uzdolnienia. 

Każdego dnia pracy należy zwracać więc uwagę na:

• sposób funkcjonowania ucznia, starając się znaleźć i określić ewentualne problemy, które utrudniają mu codzienne funkcjonowanie,
• jakość udzielanego wsparcia, czyli skuteczność podejmowanych działań,
• przyczyny niepowodzeń edukacyjnych.

Co ważne, jeśli pedagog ma problemy z samodzielnym ustaleniem przyczyn niepowodzeń, może skonsultować się z poradnią psychologiczno-pedagogiczną i poprosić o wsparcie w dokonaniu takiej diagnozy – oczywiście za zgodą rodziców. Rodzice również biorą bowiem udział w przygotowywaniu WOPFU.

Mają oni prawo uczestniczyć w spotkaniach, podczas których przygotowywane są takie dokumenty jak IPET czy WOPFU oraz ich modyfikacje. Placówka oświatowa musi informować rodziców na piśmie o terminie takiego spotkania. Poza tym rodzice ucznia otrzymują również kopię WOPFU. 

Przed wypełnieniem WOPFU należy zapoznać się także bardzo dokładnie:

• z zapisami zawartymi w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego,
• z zapisami zawartymi w innych dokumentach, którymi dysponuje placówka, na przykład z dokumentacją z badań pedagogicznych czy testów kompetencji,
• za zgodą rodziców: z dodatkową dokumentacją medyczną,
• z informacjami od rodziców ucznia lub opiekunów prawnych.

Podsumowując

WOPFU, czyli wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia, jest dokumentem, który zostaje opracowany dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. WOPFU jest podstawą, by stworzyć indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny i stanowi jego załącznik.

WOPFU zawierać powinien:

• indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne dziecka,
• predyspozycje oraz mocne strony dziecka,
• uzdolnienia ucznia i jego zainteresowania,
• bariery oraz ograniczenia utrudniające funkcjonowanie dziecka,
• itd.

Warto też znaczyć, że najczęściej pracę całego zespołu specjalistów prowadzących zajęcia edukacyjne nadzoruje wychowawca klasy.

WOPFU i IPET to bardzo cenna ocena poziomu funkcjonowania danego ucznia w trakcie roku szkolnego.