Przykładowe wnioski nauczyciela po hospitacji – wzór

Czym jest hospitacja?

Hospitacja to jedna z form realizacji nadzoru pedagogicznego w szkole lub w innej placówce oświatowej. Polega ona na obserwacji zajęć i na udziale w zajęciach prowadzonych przez hospitowanego nauczyciela.

Termin ten pochodzi od słowa hospitor, czyli „goszczę kogoś”. Wiąże się zatem z udziałem osoby trzeciej w zajęciach lekcyjnych, a ma na celu między innymi dokonanie obserwacji aktywności i zachowań uczniów na lekcji, spowodowanych działaniami nauczyciela.

Hospitacje prowadzi się po to, aby uzyskać informacje niezbędne do oceny lub diagnozy efektów pracy nauczycieli. Hospitacja ma na celu sprawdzenie, jak nauczyciel realizuje elementy procesu wychowawczego, dydaktycznego lub opiekuńczego, a także jak wykonuje zadania określone w statucie szkoły. 

Rodzaje hospitacji

Przykładowe wnioski z obserwacji lekcji w dużej mierze zależeć będą do rodzaju przeprowadzanej hospitacji. Taka obserwacja może być zaś:

• oceniająca, czyli służyć dokonaniu oceny pracy nauczyciela, stosowanych przez niego metod pracy i kontaktów z uczniami, a także wpływu nauczyciela na zachowanie uczniów,
• doradcza – mająca na celu pomóc nauczycielowi w określeniu kierunków dalszego rozwoju, a także w dokonaniu samooceny,
• diagnozująca – mająca na celu ocenę sprawności umiejętności uczniów.

Ze względu na obszar obserwacji w trakcie hospitacji, możemy wyróżnić także:

• hospitację całościową, inaczej globalną, obejmującą wszystkie działania uczniów i nauczyciela,
• hospitację wycinkową, obejmującą obserwację określonych elementów struktury zajęć, wybranych działań uczniów i nauczyciela.

Jak wygląda procedura hospitacji?

Przykładowe wnioski z hospitacji to tylko jedna z formalności związanych z procedurą hospitacji. W większości przypadków cały proces dzieli się na następujące etapy:

• opracowanie harmonogramu hospitacji,
• ustalenie celu hospitacji,
• wybór techniki hospitacji,
• przygotowanie narzędzia, czyli arkusz hospitacji,
• przeprowadzenie hospitacji,
• ocena wyników hospitacji.

Podczas przeprowadzania hospitacji nauczyciel notuje swoje spostrzeżenia po to, aby móc przygotować na koniec protokół z przebiegu hospitacji. Zgodnie ze sporządzonym planem przeprowadza obserwację zajęć i ocenia nauczyciela między innymi pod kątem:

• dyscypliny,
• kultury osobistej,
• kontaktu z uczniami,
• punktualności, zgodności tematycznej zajęć,
• przygotowania do zajęć,
• doboru metod i sposobu prowadzenia zajęć,
• wykorzystania pomocy naukowych.

Co ważne, przygotowany protokół z hospitacji jest przedstawiany nauczycielowi hospitowanemu. Pedagog podpisuje się pod protokołem, potwierdzając, że zapoznał się z jego treścią. Może też odwołać się od protokołu, jeśli nie zgadza się z jego zapisami.

Arkusz obserwacji zajęć

Przykładowe uwagi nauczyciela po hospitacji mogą zostać sporządzone w formie praktycznego arkusza obserwacji zajęć, w którym obserwator zaznaczy jedynie odpowiednią odpowiedź „tak” lub „nie”. Na arkuszu ujmuje się przede wszystkim podstawowe informacje na temat hospitowanego nauczyciela i samego procesu hospitacji, czyli:

• imię i nazwisko nauczyciela,
• oznaczenie klasy (grupy uczniów),
• określenie przedmiotu (lekcyjnego),
• określenie tematu lekcji,
• określenie problematyki obserwacji lub jej rodzaju.

Natomiast przykładowe wnioski z obserwacji zajęć mogą być różne, ale najczęściej uwzględniają następujące zagadnienia:

• czy nauczyciel podał uczniom cel lekcji,
• czy nauczyciel monitorował przebieg lekcji i realizację celu lekcji,
• czy nauczyciel realizował podstawę programową, 
• czy nauczyciel zrealizował zaplanowane działania,
• czy nauczyciel wdrożył prace w grupach,
• czy nauczyciel zainteresował uczniów danym tematem,
• czy nauczyciel stosował metody aktywizujące,
• czy nauczyciel pobudził samodzielność uczniów,
• czy nauczyciel dostosował poziom trudności zajęć do możliwości uczniów,
• czy nauczyciel zadbał o odpowiednią atmosferę w trakcie zajęć,
• czy nauczyciel motywował uczniów,
• czy nauczyciel udzielał uczniom informacji zwrotnych,
• czy nauczyciel pobudzał w uczniach postawę badawczą,
• czy nauczyciel dał uczniom poczucie bezpieczeństwa,
• czy nauczyciel udzielał wskazówek, służył uczniom pomocą,
• czy nauczyciel podsumował zajęcia,
• czy nauczyciel wpisał do dziennika rozkłady zajęć.

Na koniec notatka pohospitacyjna powinna zawierać także wyszczególnienie:

• obszarów pracy wymagających doskonalenia przez nauczyciela,
• zaleceń – określenie, jakie działania nauczyciela powinny ulec zmianie

Co ważne, wnioski z obserwacji zajęć będą nieco inne w przypadku hospitacji nauczyciela przedmiotowego, w przypadku hospitacji nauczyciela wychowania fizycznego oraz w przypadku hospitacji wychowawcy. Co należy w nich uwzględnić?

Wnioski z hospitacji zajęć wychowania fizycznego

We wnioskach z hospitacji w przypadku nauczyciela wychowania fizycznego mogą pojawić się między innymi sformułowania dotyczące:

• oceny realizacji podstawy programowej, np. nauczyciel realizował treści zawarte w podstawie programowej,
• celów lekcji, np. nauczyciel przedstawił uczniom cele lekcji,
• metod, np. nauczyciel wykorzystał różne metody aktywizujące uczniów, dobrał metody adekwatne do realizowanego tematu zajęć,
• efektywności uczenia się uczniów, np. uczniowie byli aktywni, uczniowie współpracowali ze sobą, uczniowie rozumieli polecenia nauczyciela, 
• indywidualizacji, np. nauczyciel dostosowywał pracę z uczniami do ich możliwości,
• relacji interpersonalnych, np. nauczyciel stosował pozytywne wzmocnienia, 
• ewaluacji, np. nauczyciel dokonał oceny umiejętności uczniów. 

Na koniec notatkę można podsumować wnioskami na temat mocnych stron pracy nauczyciela i obszarów wymagających doskonalenia. 

Wnioski z hospitacji zajęć z wychowawcą

Jakość zajęć przeprowadzanych z uczniami przez wychowawcę klasy ocenia się w jeszcze inny sposób. W tym przypadku wśród wniosków z obserwacji można wymienić:

• określenie przez nauczyciela celu lekcji,
• zapoznanie uczniów z celami lekcji,
• sprawdzenie stopnia osiągnięcia celów lekcji na koniec zajęć,
• osiągnięcie celów zaplanowanych,
• zaangażowanie uczniów w osiągnięcie celów lekcji,
• rozumienie poleceń nauczyciela przez uczniów,
• aktywność uczniów na zajęciach, 
• współpraca uczniów na zajęciach,
• stosowanie różnych metod i technik,
• angażowanie wszystkich uczniów,
• stosowanie zasad komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
• zachęcanie do wzmożonego wysiłku,
• stosowanie pozytywnego wzmocnienia,
• zachowanie autorytetu nauczyciela,
• zachowanie równowagi między formą podawczą a dialogiem,
• przygotowanie i wykorzystanie odpowiednich pomocy dydaktyczno-wychowawczych.

Podobnie jak w poprzednich przypadkach, również w takiej notatce powinno znaleźć się miejsce na wyszczególnienie mocnych i słabych stron pracy nauczyciela.

Kilka słów podsumowania

Przepisy obligują dyrektora szkoły, by ten realizował zadania związane z nadzorem pedagogicznym przez np. obserwowanie prowadzonych przez nauczycieli zajęć.

Aby ułatwić Ci sporządzenie wniosków z hospitacji – przygotowaliśmy kilka przykładowych uwag i spostrzeżeń, które pobierzesz na samej górze strony.