Uzasadnienie oceny pracy nauczyciela – PRZYKŁAD

Jak dokonuje się oceny pracy nauczyciela?

Przykładowa ocena pracy nauczyciela dyplomowanego powinna zostać przygotowana w oparciu o przepisy Karty Nauczyciela i rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 sierpnia 2022 r. w sprawie oceny pracy nauczycieli. W rozporządzeniu tym można znaleźć tak zwane podstawowe i dodatkowe kryteria oceny pracy nauczyciela.

Jeśli chodzi o kryteria dodatkowe, to te wybierane są w następujący sposób: jedno wybiera dyrektor szkoły, a drugie oceniany nauczyciel, przy czym oba kryteria muszą być związane ze specyfiką pracy danego nauczyciela. 

Oceny pracy nauczyciela zawsze dokonuje dyrektor. Pod uwagę bierze przy tym stopień spełniania poszczególnych kryteriów oceny pracy. Ocena pracy nauczyciela jest ustalana punktowo – łącznie jest to 80 punktów. Następnie na podstawie uzyskanej przez pedagoga liczby punktów ustalana jest ocena procentowa. Jeśli wynosi ona:

• 90% maksymalnej liczby punktów lub więcej – nauczyciel otrzymuje ocenę wyróżniającą,
• 75% lub więcej, ale nie przekracza 89,99% maksymalnej liczby punktów – nauczyciel powinien otrzymać ocenę bardzo dobrą;
• 55% maksymalnej liczby punktów lub więcej, ale nie przekracza 74,99% maksymalnej liczby punktów – nauczyciel uzyskuje ocenę dobrą;
• mniej niż 55% maksymalnej liczby punktów – nauczyciel otrzymuje ocenę negatywną.

W praktyce oznacza to, że dyrektor sporządzając ocenę pracy nauczyciela korzysta z wytycznych, które wskazują, jaką liczbę punktów może zdobyć nauczyciel za realizację danego kryterium. Przykładowo, w przypadku kryterium „Poprawność merytoryczna i metodyczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych” jest to skala od 0 do 30 punktów.

Zatem dyrektor ocenia, na jakim poziomie nauczyciel realizuje ten wymóg i przyznaje mu określoną liczbę punktów, a następnie uzasadnia swoją decyzję. W taki sposób powinno zostać zbudowane całe uzasadnienie oceny pracy nauczyciela.

Dlaczego uzasadnienie oceny pracy nauczyciela jest opisowe?

Opinia o nauczycielu uzupełnia ocenę pracy. Chociaż przepisy mówią jedynie o tym, że ocena pracy nauczyciela powinna zawierać uzasadnienie, ale nie precyzują, co powinno się w nim znaleźć, to ponieważ ocena pracy dokonywana jest na podstawie określonych kryteriów, należy przyjmować, że ocena dokonywana jest na podstawie stopnia realizacji tych kryteriów – obowiązków nauczyciela. 

Uzasadnienie oceny pracy nauczyciela ma opisywać oceniane obszary i wskazywać, w jakim stopniu nauczyciel wypełnia kryteria oceny pracy. Konieczne jest także podanie powodów, czyli okoliczności przemawiających za wysoką lub niską oceną.

Takie opisowe uzasadnienie przyznanej oceny pracy jest konieczne, aby nauczyciel mógł zgłosić swoje uwagi do projektu oceny pracy – odwołanie przysługuje mu na podstawie przepisów. Pełne uzasadnienie umożliwia także kontrolę dokonanej oceny pracy przez zespół oceniający.

Jak przebiega procedura oceny pracy nauczyciela?

Przykładowa opinia o nauczycielu nie powinna być jedynie subiektywną oceną dyrektora zatrudniającego. Z tego względu kierujący placówką ma obowiązek skonsultować swoją ocenę z innymi podmiotami, wskazanymi w rozporządzeniu.

Warto wspomnieć, że na dokonanie oceny dyrektor ma 3 miesiące, licząc od dnia otrzymania wniosku w tej sprawie lub od dnia podjęcia takiej decyzji i zawiadomienia o rozpoczęciu dokonywania oceny samego nauczyciela.

Wniosek w sprawie dokonania oceny pracy może złożyć: nauczyciel, rada szkoły, rada rodziców, organ prowadzący szkołę oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołą. W procesie dokonywania oceny pracy nauczyciela dyrektor bierze pod uwagę:

• opinię rady rodziców, o którą wnioskuje obowiązkowo,
• opinię mentora – w przypadku nauczyciela odbywającego przygotowanie do zawodu, 
• opinię samorządu uczniowskiego (nieobowiązkowo),
• opinię doradcy metodycznego lub innego nauczyciela dyplomowanego.

Na opinię dyrektor czeka do 14 dni. Jeśli jej nie otrzyma, dokonuje oceny pracy nauczyciela bez takiej opinii. Warto pamiętać także, że oceniany nauczyciel ma prawo zapoznać się z projektem oceny jego pracy i zgłosić zastrzeżenia co do takiego projektu w terminie 5 dni.

Ma też możliwość wniesienia odwołania od ustalonej już oceny pracy w ciągu 14 dni. Odwołanie nauczyciel wnosi do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą, ale za pośrednictwem dyrektora szkoły. 

Jakie elementy musi zawierać uzasadnienie pracy nauczyciela?

Przykładowe uzasadnienie oceny pracy nauczyciela jest opisowym wyjaśnieniem tego, dlaczego dyrektor przyznał nauczycielowi określoną liczbę punktów za poziom spełniania danego kryterium oceny pracy. Oznacza to, że całe uzasadnienie powinno odnosić się szczegółowo do wszystkich obowiązkowych kryteriów oceny pracy oraz do dwóch wybranych kryteriów dodatkowych. 

Przykładowy opis oceny pracy nauczyciela bazuje zatem przede wszystkim na następujących kwestiach:

• poprawność merytoryczna i metodyczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych,
• dbałość o zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki,
• znajomość praw dziecka, ich realizacja, kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie z poszanowaniem jego godności osobistej,
• wspieranie każdego ucznia w jego rozwoju, a także tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły oraz środowiska lokalnego,
• kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw, a także postaw: obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej, także poprzez własny przykład nauczyciela,
• współpraca z innymi nauczycielami w ramach realizowanych przez szkołę zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, a także zadań statutowych,
• przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły, a także wewnętrznych uregulowań obowiązujących w szkole, 
• poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą,
• współpraca z rodzicami (nie dotyczy wszystkich nauczycieli, m.in. zatrudnionych  szkole dla dorosłych).

Za spełnianie tych kryteriów nauczyciel może otrzymać łącznie 70 punktów, natomiast wypełniając wzór opisu nauczyciela, należy napisać, dlaczego pedagog otrzymał taką, a nie inną liczbę punktów.  

Poza tymi aspektami, uzasadnienie oceny pracy odnosi się także do kryteriów dodatkowych – dwóch wybranych spośród między innymi:

• kryterium dotyczącego planowania, organizowania i prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, 
• kryterium dotyczącego diagnozowania potrzeb i możliwości ucznia oraz indywidualizowania pracy z uczniem;
• kryterium dotyczącego umiejętność rozwiązywania konfliktów wśród uczniów
• i innych wymienionych w rozporządzeniu.

Ocena pracy nauczyciela – podsumowanie

Praca nauczyciela podlega ocenie (poza wyjątkiem pracy nauczyciela stażysty), której dokonuje dyrektor szkoły. Oprócz samej oceny niemniej ważne jest także należyte jej uzasadnienie. Uzasadnienie oceny pracy nauczyciela to ważny dokument, który pomaga określić, jak nauczyciel wywiązuje się ze swoich obowiązków.

8a. Nauczyciel, po ustaleniu oceny jego pracy, otrzymuje kartę oceny pracy zawierającą:

1) imię (imiona) i nazwisko oraz datę urodzenia nauczyciela;

2) miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko;

3) staż pracy pedagogicznej;

4) stopień awansu zawodowego lub informację o nieposiadaniu stopnia awansu zawodowego;

5) wykształcenie;

6) datę dokonania ostatniej oceny pracy;

7) okres pracy, za który została dokonana ocena pracy;

8) stwierdzenie uogólniające, o którym mowa w ust. 4;

9) uzasadnienie oceny pracy;

10) datę dokonania oceny pracy;

11) podpis osoby dokonującej oceny pracy;

12) pouczenie o terminie i trybie wniesienia odwołania od oceny pracy albo złożenia wniosku o ponowne ustalenie oceny pracy.

Koniecznie warto dodać, że jeśli oceniany nauczyciel sobie tego zażyczy, na spotkaniu obecny może być przedstawiciel ze wskazanej przez nauczyciela zakładowej organizacji związkowej.

Podstawa prawna:

• Karta oceny pracy nauczyciela.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2022 r. w sprawie oceny pracy nauczycieli (Dz. U. z 2022 r. poz. 1822).