Gotowy arkusz samooceny nauczyciela WYPEŁNIONY

Czym jest samoocena nauczyciela?

Samoocena nauczyciela to analizowanie własnej pracy i narzędzie służące określaniu kierunków dalszego rozwoju. Aby samoocena nauczyciela była wartościowa, musi być kompletna, uczciwa, ale też konstruktywna, bo tylko wtedy możliwe jest osiąganie pozytywnych efektów pracy.

Należy uwzględnić w niej wszystkie obszary pracy pedagoga, wyodrębniając swoje mocne i słabe strony. Na tej podstawie nauczyciel jest w stanie opracować plan doskonalenia zawodowego, czyli plan pracy nad rozwijaniem swoich umiejętności co niewątpliwie pozytywnie wpłynie na podniesienie jakości pracy szkoły.

Jakie zadania ma więc pedagog? Główne aspekty pracy nauczyciela, które powinny podlegać samoocenie, to:

• nauczanie i wychowywanie uczniów,
• planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynikających ze specyfiki szkoły i zajmowanego stanowiska, z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia niepełnosprawnego,
• podejmowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych w zależności od specyfiki prowadzonych zajęć,
• pobudzanie inicjatyw uczniów,
• współudział w decyzjach podejmowanych przez dyrekcję,
• przygotowanie uczniów do pracy w zawodzie,
• udział w planowaniu pracy szkoły,
• przygotowanie uczniów do pełnienia ról społecznych i rodzinnych,
• udział w działaniach zespołowych, w tym w radzie pedagogicznej czy w zespołach przedmiotowych,
• podejmowanie działań wychowawczych, dydaktycznych i opiekuńczych,
• a także realizowanie powierzonych funkcji i zadań zleconych przez Dyrektora Szkoły.

Aspekty pracy, które obejmuje zazwyczaj arkusz samooceny nauczyciela przedszkola czy szkoły, określa rozporządzenie MEiN z dnia 25 sierpnia 2022 r. w sprawie oceny pracy nauczycieli. Akt prawny zawiera listę kryteriów, które muszą być brane pod uwagę przez dyrektorów, ustalających ocenę pracy każdego nauczyciela. Wśród obowiązkowych kryteriów oceny pracy znajdują się:

• poprawność merytoryczna i metodyczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
• dbałość o bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki;
• znajomość praw dziecka, ich realizację, a także kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie,
• wspieranie każdego ucznia (w tym ucznia niepełnosprawnego) w jego rozwoju, a także tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły i środowiska lokalnego;
• kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka;
• kształtowanie u uczniów świadomości posiadanych praw;
• kształtowanie u uczniów postaw: obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej;
• współpracę z rodzicami uczniów;
• współpracę z innymi nauczycielami;
• przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły i jej wewnętrznych uregulowań;
• poszerzanie wiedzy oraz doskonalenie własnych umiejętności.

Jakie pytania może zawierać arkusz samooceny pracy nauczyciela?

Samoocena nauczyciela przedszkola czy szkoły jest dokumentem, który najczęściej składa się z:

• podstawowych informacji na temat pedagoga: imię, nazwisko, data urodzenia, miejsce zatrudnienia, stanowisko,
• odpowiedzi na pytania związane z pracą na zajmowanym stanowisku.

Pytania, na jakie odpowiada nauczyciel, wypełniający arkusz oceny pracy własnej, dotyczą natomiast:

• omawianie zajęć otwartych,
• umiejętności związanych z prowadzeniem lekcji, np. stosowania różnych metod nauczania,
• umiejętności w zakresie planowania lekcji, np. przygotowywanie materiałów dydaktycznych,
• oceny relacji między nauczycielem a uczniami,
• wpływu działań nauczyciela na proces uczenia się uczniów,
• własnego rozwoju zawodowego i osobistego nauczyciela,
• działań podejmowanych w kierunku ustalenia swoich mocnych i słabych stron,
• przestrzegania przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły, a także zasad ustalonych w konkretnej placówce.

Przykładowa samoocena pracy nauczyciela może odpowiadać zatem na podobne pytania, co arkusz obserwacji zajęć, czyli:

• czy lekcje prowadzone przez nauczyciela są interesujące?
• czy nauczyciel potrafi zainteresować uczniów tematem?
• czy nauczyciel dostosowuje metody pracy do potrzeb uczniów?
• czy nauczyciel prowadzi zajęcia zgodnie z ustalonym planem?
• czy nauczyciel osiąga zaplanowane cele lekcji?
• czy nauczyciel sprawiedliwie ocenia uczniów?

Poza tym, wypełniony arkusz samooceny nauczyciela nawiązuje też do innych aspektów pracy pedagoga – nie tylko tych związanych z prowadzeniem zajęć. Przykładowe pytania mogą dotyczyć:

• największych sukcesów uczniów,
• współpracy z rodzicami uczniów,
• osiągnięć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych,
• pracy z uczniami zdolnymi i słabszymi – największych sukcesów i niepowodzeń,
• doskonalenia warsztatu pracy (szkolenia, kursy),
• największych sukcesów i niepowodzeń szkoły,
• udziału w realizacji działań wynikających z planu pracy szkoły, itd.

Jak wypełnić arkusz samooceny nauczyciela?

Przykładowo wypełniony arkusz oceny pracy własnej nauczyciela może posłużyć pedagogowi jako wzór wartościowej samooceny, która jest przede wszystkim kompletna i maksymalnie obiektywna. Oceniając pracę własną, nauczyciel powinien:

• wziąć pod uwagę wszystkie aspekty swoich działań,
• wyodrębnić swoje mocne i słabe strony,
• porównać swoje wymagania do swoich możliwości,
• sprawdzić, w jakim stopniu udało mu się zrealizować zakładane wcześniej cele,
• ocenić wyniki realizowanych zadań.

Warto pamiętać, że jeśli w szkole wprowadzono takie zasady, samoocena nauczyciela może być brana pod uwagę przy ustalaniu oceny pracy nauczyciela.