Jak sporządzić umowę użyczenia gruntu rolnego?

Czym jest umowa użyczenia gruntu?

Umowa użyczenia gruntu rolnego przewiduje, że użyczający pozwoli biorącemu na bezpłatne korzystanie z jego nieruchomości. Warto wspomnieć, że formalnie strony takiej umowy określa się mianem:

• komodanta – użyczający,
• komodatariusza – biorący w używanie.

Umowę użyczenia gruntu można zawrzeć w dowolnej formie. Akt notarialny nie jest wymagany, ponieważ użyczenie nie wiąże się z przeniesieniem własności nieruchomości. Zaleca się jednak, aby umowę użyczenia zawrzeć mimo wszystko, co najmniej w zwykłej formie pisemnej, która pełni rolę dowodową. 

Co ważne, umowę użyczenia gruntu rolnego można podpisać na czas określony lub nieokreślony, co ma znaczenie w kontekście jej ewentualnego wypowiedzenia.

Rozwiązanie umowy użyczenia gruntu rolnego

Umowa użyczenia gruntu rolnego ulega rozwiązaniu (wygasa) wraz z upływem terminu, na jaki została zawarta. Jeśli jednak strony zastrzegły w umowie użyczenia prawo do wypowiedzenia umowy terminowej w określonych warunkach, to jest to dopuszczalne. 

Kiedy w grę wchodzi umowa użyczenia na czas nieokreślony, strony mają prawo wypowiedzieć ją w każdym czasie, z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Poza tym umowa wygasa także w momencie, kiedy: 

• biorący w użyczenie uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie użyczenia,
• upłynął czas, w którym biorący mógł uczynić z rzeczy użytek odpowiadający umowie.

Zgodnie z przepisami, umowę użyczenia użyczający może wypowiedzieć również w uzasadnionych przypadkach – kiedy biorący łamie podstawowe zasady użyczenia. Mowa tu o takich okolicznościach jak:

• biorący używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową użyczenia,
• biorący używa rzeczy niezgodnie z jej przeznaczeniem/właściwościami.
• biorący powierza rzecz innej osobie, wbrew woli użyczającego,
• rzecz jest potrzebna użyczającemu z powodów, których nie dało się przewidzieć w chwili zawarcia umowy użyczenia. 

Prawa i obowiązki stron umowy użyczenia

Chociaż umowa użyczenia charakteryzuje się nieodpłatnością, nakłada na strony zarówno prawa, jak i obowiązki. Jeśli chodzi o biorącego, to jego prawa kształtują się następująco:

• prawo do bezpłatnego używania danej rzeczy przez czas określony lub nieokreślony,
• prawo do żądania naprawienia szkody wyrządzonej przez użyczającego, poprzez niezawiadomienie go o wadach rzeczy użyczonej.

Biorący ma też sporo obowiązków wynikających z umowy użyczenia. Najważniejsze to:

• używanie rzeczy zgodnie z jej właściwościami i przeznaczeniem,
• uzyskanie zgody użyczającego na oddanie rzeczy do używania innej osobie,
• ponoszenie zwykłych kosztów utrzymania rzeczy,
• ponoszenie odpowiedzialności za uszkodzenie rzeczy lub jej utratę, 
• obowiązek dokonania zwrotu rzeczy w stanie niepogorszonym po zakończeniu umowy.

Jeśli zaś chodzi o obowiązki użyczającego, to są to:

• zezwolenie biorącemu na używanie danej rzeczy przez czas określony lub nieokreślony, nieodpłatnie,
• naprawienie szkody, jaką użyczający wyrządził biorącemu poprzez niezawiadomienie go o wadach rzeczy (jeśli o nich wiedział).

Prawem użyczającego jest z kolei między innymi wyrażenie zgody na oddanie rzeczy do korzystania osobie trzeciej oraz żądania zwrotu rzeczy w określonych przypadkach, czyli między innymi wtedy, kiedy biorący w używanie używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową lub powierza rzecz innej osobie, nie będąc do tego upoważnionym.

Kiedy w grę wchodzi umowa użyczenia gruntu wzór umowy zawiera już wszystkie wymienione prawa i obowiązki stron, dlatego ułatwia sporządzenie kontraktu, który dobrze zabezpiecza interesy obu podmiotów. 

Jak przygotować umowę użyczenia gruntu rolnego?

Jak zostało wspomniane, do przygotowania umowy między biorącym a użyczającym najlepiej jest wykorzystać gotowy, kompletny wzór umowy użyczenia gruntu rolnego, który wystarczy uzupełnić takimi informacjami jak:

• data i miejsce zawarcia,
• dane stron umowy,
• określenie przedmiotu umowy: gruntu rolnego,
• okres obowiązywania umowy,
• określenie sposobu korzystania z gruntu rolnego,
• wskazanie ograniczeń w zakresie korzystania z gruntu, np. brak zgody na oddanie użyczonego gruntu osobie trzeciej,
• wskazanie, kto ponosi koszty utrzymania rzeczy: zwykle biorący,
• określenie warunków wypowiedzenia umowy,
• podpisy stron. 

Umowę należy przygotować w dwóch egzemplarzach po jednym dla każdej ze stron. Obie umowy trzeba też podpisać. Ponieważ użyczenie gruntu rolnego jest nieodpłatne, nie rodzi obowiązku podatkowego po żadnej stronie.

Wyjątkiem jest użyczenie gruntu pod działalność gospodarczą – jest ona źródłem przychodów, dlatego w tym przypadku należy odprowadzić podatek od tak zwanego „innego rodzaju świadczenia”, które dla przedsiębiorcy stanowi przychód. 

Czy można zbudować dom na użyczonym gruncie?

Warto nadmienić, że w ramach umowy użyczenia biorący może korzystać z rzeczy użyczonej w określony sposób. Nic nie stoi na przeszkodzie zawarcia umowy użyczenia na cel prowadzenia działalności gospodarczej, a nawet na cele budowlane. 

Umowa użyczenia gruntu na cele budowlane stanowi podstawę ubiegania się o pozwolenie na budowę. Jest to dokument, który pozwala inwestorowi złożyć oświadczenie o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Konieczne jest jednak uwzględnienie takiego celu użyczenia w treści umowy. Aby można było zbudować dom na użyczonym gruncie, umowa użyczenia powinna wyraźnie zezwalać na to biorącemu. Siłą rzeczy musi być także umową zawartą na czas nieokreślony. 

Co ważne, wzniesiony w ten sposób budynek nie będzie własnością inwestora, lecz użyczającego – warto o tym pamiętać. Biorący może stać się właścicielem nieruchomości poprzez zawarcie umowy kupna-sprzedaży czy darowizny. Innym rozwiązaniem jest natomiast sprzedaż nakładów poniesionych na budowę użyczającemu.

Umowa użyczenia gruntu rolnego – podsumowanie

Użyczając nieruchomość w bezpłatne używanie rzeczy, strony nie mają obowiązku zawierania umowy użyczenia gruntu rolnego, warto jednak taką umowę zawrzeć na piśmie dla celów dowodowych (art. 74. Zastrzeżenie formy czynności prawnej i Art. 244. – Dokument urzędowy – Kodeks postępowania cywilnego).

Co więcej, umowa użyczenia działki rolnej może być zawarta na czas oznaczony (umowa wygaśnie z upływem okresu, na jaki została podpisana), lub nieoznaczony, z zastrzeżeniem, że możliwe będzie wypowiedzenie umowy użyczenia gruntu rolnego.

Podsumowując, dla ułatwienia Ci sporządzenia takiego dokumentu – przygotowaliśmy gotowy do wypełnienia wzór umowy użyczenia gruntu rolnego, który możesz pobrać na samej górze strony.