Wzór wniosku o ustanowienie opiekuna prawnego dla osoby dorosłej

Jak ustanowić opiekuna prawnego dla osoby dorosłej?

Opiekuna prawnego dla osoby dorosłej może ustanowić sąd opiekuńczy. Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego dla osoby dorosłej należy kierować zatem do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu podopiecznego.

Uzasadnieniem dla złożenia takiego wniosku w odniesieniu do osoby dorosłej może być jej wiek, choroba czy ubezwłasnowolnienie.

Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego dla osoby chorej, starszej czy ubezwłasnowolnionej należy uzupełnić o takie dokumenty jak:

• zaświadczenie lekarskie,
• orzeczenie o niepełnosprawności,
• postanowienie sądu o ubezwłasnowolnieniu,
• opinia biegłych,
• orzeczenie o niemożności samodzielnej egzystencji.

Co ważne, wniosek do sądu o ustanowienie opiekuna prawnego może złożyć członek rodziny podopiecznego – ten, który chce pełnić funkcję takiego opiekuna prawnego. Z pismem ma prawo wystąpić także instytucja, która opiekuje się daną osobą, jak na przykład DPS.

Również w tym przypadku opiekunem prawnym zostaje najczęściej członek rodziny osoby dorosłej, czyli małżonek, dziecko, rodzic czy rodzeństwo.

Kiedy ustanowić opiekuna prawnego dla chorej osoby dorosłej?

Wzór wniosku o ustanowienie opiekuna prawnego dla osoby dorosłej chorej warto wykorzystać w przypadku choroby przewlekłej, połączonej z brakiem możliwości samodzielnego reprezentowania swoich interesów przez podopiecznego.

Takie rozwiązanie sprawia, że opiekun prawny (przedstawiciel ustawowy) może podejmować za chorego decyzje w sprawie leczenia, ale również pobierać należne świadczenia – rentę, emeryturę – w celu zapewnienia podopiecznemu odpowiedniego leczenia i opieki prawnej.

Kiedy ustanawia się opiekuna dla osoby ubezwłasnowolnionej?

Ustanowienie opiekuna prawnego jest rozwiązaniem uzasadnionym również w odniesieniu do ubezwłasnowolnionego. Osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie jest zaś osoba, która nie może samodzielnie kierować swoim postępowaniem. Taka niemożność wynika najczęściej z choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego.

Może być też spowodowana zaburzeniami psychicznymi, na przykład wywołanymi chorobą alkoholową. W odniesieniu do takich osób składa się do sądu wniosek o ustanowienie opiekuna dla osoby ubezwłasnowolnionej.

O ubezwłasnowolnieniu może zdecydować jedynie sąd. Natomiast uczestnikami postępowania sądowego tego rodzaju są: wnioskodawca, małżonek osoby, której wniosek dotyczy, a także jej przedstawiciel ustawowy.

Przed wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje osobę, która ma zostać ubezwłasnowolniona całkowicie. Jest ona również badana przez zespół biegłych, w skład którego wchodzi psycholog i psychiatra. Wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego osoby ubezwłasnowolnionej należy uzupełnić prawomocnym postanowieniem o ubezwłasnowolnieniu całkowitym.

Kiedy można ustanowić opiekuna prawnego dla osoby starszej?

Osoby starsze często potrzebują pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Z wiekiem osłabieniu ulega bowiem zarówno sprawność fizyczna, jak i sprawność umysłowa. Jeśli zaistnieje niezdolność, na przykład do zadbania o własne interesy osobiste czy majątkowe seniora, można wnioskować o ustanowienie dla niego opiekuna prawnego.

Taki opiekun staje się ustawowym przedstawicielem osoby starszej i dokonuje w imieniu osoby starszej czynności prawnych. Po objęciu takiej funkcji opiekun powinien zinwentaryzować majątek seniora i przedstawić wynik takiej inwentaryzacji sądowi.

Musi także co roku przedstawiać szczegółowe sprawozdania i rachunki z opieki i zarządzania tym majątkiem.

Kto może zostać opiekunem prawnym dla osoby dorosłej?

Opiekun prawny osoby starszej, chorej, ubezwłasnowolnionej powinien spełniać określone kryteria, wskazane w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Opiekunem może zostać:

• osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych,
• osoba posiadająca pełnię praw publicznych,
• osoba niekarana,
• osoba niepozbawiona kiedykolwiek praw rodzicielskich,
• osoba, co do której nie zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie z obowiązków opiekuna.

Opiekunem prawnym nie może natomiast zostać osoba, która została pozbawiona praw publicznych, lub została skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej bądź obyczajowości a nawet za przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby małoletniej.

Co może, a czego nie może opiekun prawny?

Opiekun prawny pełni niejako rolę rodzica dla wskazanej osoby i wykonuje należące do rodzica zadania. Nie ma przy tym znaczenia, czy obejmuje pieczą osobę małoletnią, czy dorosłą. Opiekun prawny ma zapewnić swojemu podopiecznemu:

• środki do życia,
• mieszkanie,
• wyżywienie,
• opiekę lekarską,
• ochronę majątku podopiecznego,
• edukację (w razie potrzeby).

Opiekun prawny reprezentuje podopiecznego przy czynnościach prawnych. Może składać za niego oświadczenia woli, czyli również zawierać różnego typu umowy. Ma prawo występować o świadczenia z pomocy społecznej czy ubezpieczeń społecznych.

Opiekun powinien także – na ile pozwala na to rozwój umysłowy i stan zdrowia podopiecznego – brać pod uwagę i uwzględniać rozsądne życzenia osoby, którą się opiekuje.

Natomiast w przypadku ważniejszych spraw, przekraczających kwestie związane z codzienną opiekę nad daną osobą i jej majątkiem, opiekun prawny nie ma prawa decydować samodzielnie w imieniu osoby podopiecznego. Musi uzyskać zgodę sądu.

Dotyczy to między innymi sprzedaży nieruchomości osoby, nad którą sprawuje pieczę czy też umieszczenia jej w DPS.

Nadzór nad opiekunem prawnym

Opiekun prawny nie pełni swojej roli bez nadzoru. Nadzór ten sprawuje sąd opiekuńczy. Sąd sprawdza, czy opiekun dba o interesy podopiecznego. Kontrolę sprawuje za pomocą sprawozdania opiekuna prawnego osoby dorosłej, które opiekun prawny składa co najmniej raz w roku.

Poza tym sąd opiekuńczy może także zadawać pytania i nakazywać opiekunowi przedstawienie dodatkowych dokumentów związanych ze sprawowaną opieką.

Jednocześnie sąd udziela także wskazówek dotyczących sprawowania takiej opieki. Jeśli uzna, że opiekun nie spełnia się w swojej roli, może zwolnić go z tej funkcji.

Opiekun prawny – podsumowanie

Opiekun prawny osoby dorosłej to osoba wyznaczona przez sąd, która ma za zadanie reprezentować i troszczyć się o interesy osoby dorosłej, która z różnych powodów nie jest w stanie samodzielnie podejmować pewnych decyzji lub działań.

Sytuacje, które mogą prowadzić do potrzeby mianowania opiekuna prawnego osoby dorosłej, obejmują m.in.:

• Niepełnosprawność intelektualna lub psychiczna.
• Choroby neurodegeneracyjne (np. choroba Alzheimera).
• Zaburzenia psychiczne.
• Niezdolność fizyczna.
• Itp.

Oprócz wniosku o ustanowienie opiekuna prawnego dla osoby dorosłej możliwe jest także złożenie wniosku o zmianę opiekuna prawnego, jeśli wyznaczony opiekun prawny niewłaściwie wykonuje swoje obowiązki.