Wniosek o wniesienie skargi nadzwyczajnej – wzór

Czym jest skarga nadzwyczajna?

Skarga nadzwyczajna to rozwiązanie wprowadzone do obowiązującego prawa na mocy art. 89 ustawy o Sądzie Najwyższym. Zgodnie z treścią tego aktu prawnego, wniosek o skargę nadzwyczajną można złożyć w przypadku, gdy jest to konieczne dla “zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej”.

Skarga może dotyczyć prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu wojskowego kończącego postępowanie w sprawie. Wniosek o skargę nadzwyczajną można złożyć w przypadku, gdy:

• orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji,
• orzeczenie w sposób rażący narusza prawo – przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
• zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego materiału dowodowego, a orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.

Do kogo składa się wniosek o wniesienie skargi nadzwyczajnej? Ustawa wymienia tutaj następujące podmioty:

• Prokurator Generalny,
• Rzecznik Praw Obywatelskich,
• Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej,
• Rzecznik Praw Dziecka,
• Rzecznik Praw Pacjenta,
• Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
• Rzecznik Finansowy,
• Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców,
• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Adresat wniosku będzie więc zależny od rodzaju sprawy.

Termin wniesienia wniosku o skargę nadzwyczajną

Wniosek do prokuratora generalnego o wniesienie skargi nadzwyczajnej należy złożyć w terminie do 5 lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia. Jeśli zaś od orzeczenia została wniesiona kasacja, bądź skarga kasacyjna, to w terminie 1 roku od dnia rozpoznania takich środków zaskarżenia.

Prawo nie dopuszcza możliwości uwzględnienia skargi nadzwyczajnej na niekorzyść oskarżonego, wniesionej po upływie jednego roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku wniesienia kasacji czy skargi kasacyjnej termin ten jest krótszy – wynosi 6 miesięcy od dnia rozpoznania kasacji/skargi kasacyjnej.

Jak napisać wniosek o skargę nadzwyczajną?

Osoba poszkodowana nie może samodzielnie złożyć skargi nadzwyczajnej. Ma jedynie prawo złożenia wniosku o wniesienie takiej skargi, na przykład do Prokuratora Generalnego. W tym celu powinna wykorzystać gotowy do wypełnienia wzór wniosku o wniesienie skargi nadzwyczajnej, adresując go do odpowiedniego podmiotu (zgodnie z treścią art. 89 ustawy o Sądzie Najwyższym).

Warto wspomnieć także, w jakich sprawach nie można skorzystać z druku, jakim jest wzór skargi nadzwyczajnej. Rozwiązanie to nie znajduje zastosowania w sprawach:

• o wykroczenia,
• o wykroczenia skarbowe,
• o ustalenie nieistnienia małżeństwa,
• o unieważnienie małżeństwa,
• o rozwód,

a także od postanowienia o przysposobieniu.

Należy podkreślić, że wniosek do RPO o wniesienie skargi nadzwyczajnej jest nieodpłatny.

Jak rozpatrywany jest wniosek o skargę nadzwyczajną?

Procedura rozpatrywania wniosku o skargę nadzwyczajną do Prokuratora Generalnego została szczegółowo uregulowana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 kwietnia 2018 r., które zmieniło rozporządzenie: Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Zgodnie z treścią tego dokumentu, w pierwszej kolejności po otrzymaniu wniosku o skargę nadzwyczajną prokuratorzy wykonują czynności służbowe w Prokuraturze Krajowej. Badają aspekty formalne złożonych wniosków, a w przypadku stwierdzenia braków formalnych w pismach wnioskodawcy są wzywani do ich uzupełnienia.

Jeżeli pisma spełniają wymogi formalne, przesyłane są do właściwego prokuratora regionalnego. Ten zajmuje się dokonaniem oceny dopuszczalności i celowości wniesienia skargi nadzwyczajnej, zgodnie z zapisami regulaminu.

Po dokonaniu takiej oceny dochodzi do:

• stwierdzenia braku podstaw do wniesienia skargi nadzwyczajnej lub
• wniesienia skargi nadzwyczajnej.

Jakie jest cel skargi nadzwyczajnej?

Skarga nadzwyczajna została wprowadzona do polskiego prawa, dzięki inicjatywie ustawodawczej Prezydenta Andrzeja Dudy. Wprowadzono ją jako nowy nadzwyczajny środek zaskarżenia ustawą z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, podpisaną 20 grudnia 2017 r.

Celem tej prezydenckiej inicjatywy było natomiast odbudowanie zaufania między obywatelami a organami wymiaru sprawiedliwości.

Skarga nadzwyczajna miała zapewnić realizację transparentności działania Sądu Najwyższego oraz realizację zasady sprawiedliwości społecznej. Wynika to z faktu, że Sąd Najwyższy ma być – co do zasady – wzorem dobrej współpracy z obywatelami i przykładem włączania czynnika społecznego w działalność wymiaru sprawiedliwości.

Czy warto złożyć wniosek o skargę nadzwyczajną?

Z wniosku o skargę nadzwyczajną może skorzystać każda osoba, która jest niezadowolona z prawomocnie zakończonej sprawy. Rozwiązanie to pozwala, krótko mówiąc, walczyć o sprawiedliwość. Sąd Najwyższy, który rozpatruje skargę, może:

• uchylić zaskarżone orzeczenie w części lub w całości,
• orzec co do istoty sprawy,
• przekazać sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi.

Warto podkreślić przy tym, że od tego samego orzeczenia w interesie tej samej strony skarga nadzwyczajna może zostać wniesiona tylko raz. Co więcej, skargi nadzwyczajnej nie można oprzeć na zarzutach, które były już przedmiotem rozpoznania skargi kasacyjnej lub kasacji.

Sąd Najwyższy oddali skargę nadzwyczajną, jeżeli stwierdzi brak podstaw do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Poza tym SN może zawiesić postępowanie, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym – jeśli następuje niezgodność przepisów z Konstytucją, sąd występuje bowiem z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego.