Prawa i obowiązki oskarżonego w postępowaniu karnym?
Art. 74 Kodeksu postępowania karnego:
§ 1. Oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. Oznacza to, że oskarżony/ podejrzany w postępowaniu karnym zarówno na etapie postępowania przed policją i prokuratorem ale również przed sądem nie ma obowiązku dowodzenia swojej niewinności. Natomiast organ procesowy (policja, prokuratura, sąd) nie maja prawa zmuszać do składania wyjaśnień, odpowiedzi na pytania czy dostarczania innych dowodów.
Jeżeli kodeks niniejszy używa w znaczeniu ogólnym określenia „oskarżony„, odpowiednie przepisy mają zastosowanie także do podejrzanego (art. 71 § 3 Kodeksu postępowania karnego).
§ 2. Oskarżony jest jednak obowiązany poddać się:
1) oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom niepołączonym z naruszeniem integralności ciała; wolno także w szczególności od oskarżonego pobrać odciski, fotografować go oraz okazać w celach rozpoznawczych innym osobom,
2) badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na jego ciele, z wyjątkiem chirurgicznych, pod warunkiem że dokonywane są przez uprawnionego do tego pracownika służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu oskarżonego, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest nieodzowne; w szczególności oskarżony jest obowiązany przy zachowaniu tych warunków poddać się pobraniu krwi, włosów lub wydzielin organizmu, z zastrzeżeniem pkt 3,
3) pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze śluzówki policzków, jeżeli jest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, że zagrażałoby to zdrowiu oskarżonego lub innych osób.
§ 3. W stosunku do osoby podejrzanej można dokonać badań lub czynności, o których mowa w § 2 pkt 1, a także, przy zachowaniu wymagań określonych w § 2 pkt 2 lub 3, pobrać krew, włosy, wymaz ze śluzówki policzków lub inne wydzieliny organizmu.
§ 3a. Oskarżonego lub osobę podejrzaną wzywa się do poddania się obowiązkom wynikającym z § 2 i 3. W razie odmowy poddania się tym obowiązkom oskarżonego lub osobę podejrzaną można zatrzymać i przymusowo doprowadzić, a także stosować wobec nich siłę fizyczną lub środki techniczne służące obezwładnieniu, w zakresie niezbędnym do wykonania danej czynności.
Oskarżonego ma obowiązek poddania się badaniom i zabiegom wyżej wymienionym. Są to wyjątki od zasady, że oskarżony nie ma obowiązku dostarczania dowodów przeciwko sobie i nie wymagają zgody oskarżonego, a w ekstremalnych wypadkach dla ich przeprowadzenia dopuszczalne będzie stosowanie przymusu bezpośredniego.