Podział majątku wspólnego małżonków – informacje wprowadzające

Wspólność majątkowa między małżonkami może być albo ustawowa albo umowna.

Wspólność ustawowa powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa. Od tego momentu majątek wspólny składać się będzie z przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności majątkowej przez oboje małżonków lub przez jednego małżonka.

Wspólność majątkowa umowna zawierana jest w formie umowy. Wspólność majątkowa umowna może albo rozszerzać albo ograniczać te wynikającą ze wspólności ustawowej. Umowa może również ustanawiać rozdzielność majątkową między małżonkami, lub może ustanawiać rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. W trakcie trwania małżeństwa umowy mogą być zmieniane w ten sposób, że nowa umowa będzie zastępować poprzednią, np. z umowy rozdzielności majątkowej małżonkowie postanawiają ustanowić wspólność majątkową. W kwestii rozliczeń majątkowych znaczenie będzie miał okres obowiązywania danej umowy.

Adwokat zwraca uwagę, że w trakcie trwania wspólności majątkowej między małżonkami nie można dokonać podziału majątku wspólnego. Podział majątku między małżonkami możliwy jest dopiero po ustaniu wspólności majątkowej. Wspólność ustaje przede wszystkim na skutek prawomocnego rozwodu, prawomocnego orzeczenia separacji, umowy, ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd.

Z wnioskiem o podział majątku wspólnego można wystąpić do sądu w każdym czasie, gdyż żądanie to nie ulega przedawnieniu.

Możliwe są trzy sposoby podziału majątku wspólnego:

• podział rzeczy wspólnej,
• przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli,
• sprzedaż rzeczy wspólnej.

Podział majątku wspólnego małżonków może być umowy lub sądowy.

Podział sądowy majątku małżonków może być połączony z działem spadku lub zniesieniem współwłasności.

Podział majątku przed sądem może odbyć się na zgodny wniosek stron, co podlega opłacie sądowej jedynie w kwocie 300 zł.

Sprawy o podział majątku wspólnego małżonków rozpoznają sądy rejonowe ze względu na miejsce położenia majątku bez względu na wartość majątku wspólnego.

Od wniosku o podział majątku wspólnego małżonków pobiera się opłatę sądową w kwocie 1000 zł.

Zgodny wniosek o podział, aby był objęty opłata 300 zł, musi być podpisany przez oboje małżonków i zawierać zgodny projekt podziału.

Na zasadach ogólnych wnioskodawca może wnosić o zwolnienie go od opłaty sądowej od wniosku o podział majątku wspólnego małżonków.

W sprawie o podział majątku wspólnego małżonków w postępowaniu sądowym należy ustalić skład oraz wartość majątku wspólnego, ustalić nierównie udziały w tym majątku, jeżeli był zgłoszony taki wniosek, oraz należy rozstrzygnąć o innych roszczeniach pomiędzy małżonkami, które podlegają rozliczeniu przy podziale majątku wspólnego, np. żądanie rozliczenia wydatków i nakładów jakie jedna ze stron lub oboje poczynili ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Rozstrzygnięciu podlegać będzie również kwestia spłat i dopłat, terminów zapłaty.

Zazwyczaj podział majątku wspólnego małżonków obejmuje cały majątek wspólny, jednak z ważnych powodów podział może być ograniczony do części majątku