Jak napisać testament odręczny, aby był ważny?

Testament oznacza jednostronną i odwołalną czynność prawną, mocą której rozporządza on swoim majątkiem na wypadek śmierci. Testament jako czynność prawna nie jest skierowana do żadnej osoby i wywołuje skutki z chwilą śmierci spadkodawcy.

Testament jest czynnością jednostronną, co oznacza, iż do swej ważności nie wymaga wspólnego działania kilku osób. Ma charakter osobisty, czyli musi zostać sporządzony przez testatora, a nie np. przez pełnomocnika, pomocnika, etc.

„Człowiek odpowiedzialny prawidłowo zarządza swym majątkiem za życia; natomiast człowiek prawdziwie odpowiedzialny potrafi zadbać o sprawy swoje i swej rodziny także na wypadek śmierci. „

Słowem wstępu – testamenty dzielimy na zwykłe i szczególne.

Testamenty zwykłe to testament holograficzny (ręczny), allograficzny (ustny w obecności dwóch świadków wobec np. prezydenta miasta, kierownika urzędu stanu cywilnego) i notarialny.

Wśród testamentów szczególnych wyróżniamy testament ustny oraz testament sporządzony na polskim statku morskim lub powietrznym oraz testament wojskowy.

Wszystkie formy testametu są równoprawne i równorzędne. Nie ma lepszego ani gorszego. To nie od formy testamentu zależy jego ważność.

Rozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament. Oznacza to, że w żaden inny sposób spadkodawca nie może oświadczyć swojej ostatniej woli. Zgodnie z obowiązującym prawem niedopuszczalne są żadne umowy spadkowe (np. umowa na przeżycie, „kto umrze później bierze wszystko”).

Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy, co oznacza, że małżonkowie nie mogą sporządzić jednego testamentu, a muszą zrobić dwa nawet na tym samym kawałku papieru.

Nadto, by ważnie sporządzić testament, spadkodawca musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że jedynie osoby pełnoletnie, nie ubezwłasnowolnione, mogą sporządzić testament.

Tutaj wyjaśnię czym jest testament ręczny, jak należy go prawidłowo sporządzić, abyś poznał wiele istotnych kwestii, o których należy wiedzieć.

Spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w CAŁOŚCI pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Jednakże brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.

Czyli, jeśli chcesz sporządzić testament własnoręczny musisz spełnić trzy przesłani:
1) napisać go w CAŁOŚCI pismem ręcznym,
2) podpisać,
3) opatrzyć datą.
Brak spełnienia dwóch pierwszych przesłanek pociąga za sobą zawsze nieważność testamentu, w razie niedopełnienia przesłanki trzeciej, skutek taki nie zawsze nastąpi.

Adwokat dysponuje szeregiem wzorów testamentów i wyjaśnia jakie dodatkowe kwestie warto przewidzieć i co się z nimi wiąże.

Warto zaznaczyć, że forma ręczna testamentu dostępna jest jedynie dla osób umiejących i mogących pisać i czytać.

Wiedz, że testament ręczny spisany na maszynie do pisania będzie nieważny. Spadkodawca musi cały testament napisać osobiście. Może się posłużyć dowolnym znanym sobie językiem. Może korzystać z dowolnych przyborów do pisania i utrwalić swoje oświadczenie na dowolnym materiale (nie tylko na papierze, ale także na desce, ścianie itp.).

Testamentem będzie tylko oryginał, a nie kopia.

Podpis musi być zawsze na końcu testamentu pełnym imieniem i nazwiskiem, aby nie było żadnych wątpliwości. Rozporządzenia majątkowe zamieszczone poniżej podpisu testatora są nieważne. Do ich ważności byłby niezbędny ponowny podpis.

Brak daty tylko wtedy pociągnie za sobą nieważność testamentu odręcznego, gdy brak ten wywołuje wątpliwości co do zdolności testowania (np. nie wiadomo, czy spadkodawca sporządził testament przed, czy po ubezwłasnowolnieniu), czy też wywołuje wątpliwości co do treści testamentu (np. powołanie do spadku żony, bez wskazania o którą chodzi, gdy był kilkakrotnie żonaty).

Nieważne będą testamenty, gdy jeden będzie z datą a drugi bez daty i nie da się ustalić jaki jest stosunek tych testamentów do siebie.

Ostatnią wolę spadkodawcy wyrażoną w testamencie należy tłumaczyć w taki sposób, aby zapewnić w możliwie najpełniejszym stopniu realizację jego rozporządzeń. W sytuacji, gdy możliwe jest różne rozumienie postanowień testamentu, konieczne jest przyjęcie takiej wykładni, która pozwala utrzymać rozrządzenia spadkodawcy w mocy i nadać im rozsądną treść.

W razie zatajenia testamentu lub odmowy jego wydania osoba taka ponosi odpowiedzialność za szkody z tego wynikłe.

Dopóki testator czyli spadkodawca żyje, testament nie wywołuje żadnych skutków i można go zawsze odwołać w całości lub w części. Nie może się skutecznie zobowiązać, że nie zmieni się lub nie sporządzi nowego testamentu, gdyż sprzeciwia się to prawu. Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia. Odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że spadkodawca sporządzi nowy testament, bądź też w ten sposób, że w zamiarze odwołania testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie w ten sposób, że dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień. Nie można odwołać odwołania testamentu. Prawo nie przyznaje skuteczności temu pierwszemu.

Jednakże jeśli zamierzasz sporządzić testament ręczny skontaktuj się z adwokatem, jeśli chcesz mieć 100% pewność, że dopełniłeś wszystkich wymaganych prawem warunków i scheda przypadnie wskazanej w testamencie osobie. Prawnik podpowie również, ja skutecznie zawrzeć w testamencie ewentualną klauzulę wydziedziczenia spadkobiercy, co ona daje. A być może chciałbyś wiedzieć czym jest zapis i polecenie i co można dzięki temu uzyskać?

Najprostszy przykład (wzór) testamentu ręcznego:

---

Data (Dzień/miesiąc/rok)

Testament

Ja niniejszym podpisany, (Imię Nazwisko), urodzony w dniu (dzień/miesiąc/rok) w (miejscowość) oświadczam, że do całości spadku po mnie powołuję syna (Imię nazwisko) urodzonego w dniu (dzień/miesiąc/rok).

Podpis (pełne imię i nazwisko czytelnie)

---

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, odwołanie testamentu nie może nastąpić poprzez ustne oświadczenie woli odwołujące testament.

Jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, to w razie wątpliwości osobę taką poczytuje się za spadkobiercę powołanego do całego spadku.

Podsumowując:

Testament może sporządzić tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy.

Testament własnoręczny musi być napisany przez spadkodawcę pismem w całości ręcznym.

Spadkodawca może odwołać testament w każdej chwili zarówno cały testament jak i jego poszczególne postanowienia.

Testator (osoba sporządzająca testament) może także pozostawić kilka testamentów o różnej treści, co w pewnych wypadkach będzie oznaczało odwołanie niektórych z nich (poprzez zastąpienie „starszych” wersji przez „młodsze” w tych samych płaszczyznach).

Testament własnoręczny dla swej ważności musi być w całości napisany pismem odręcznym (sfałszowanie bowiem całego pisma jest trudne) i musi być podpisany.